Na egzaminie maturalnym z języka polskiego na poziomie podstawowym sprawdzana jest umiejętność czytania ze zrozumieniem. Zdający musi odpowiedzieć na pytania na podstawie zamieszczonego w arkuszu tekstu nieliterackiego. Poniżej przedstawiamy najistotniejsze informacje o tej części egzaminu.
1. Punktem wyjścia jest tekst nieliteracki o długości do 1000 słów, który powinieneś uważnie przeczytać, zanim przystąpisz do udzielania odpowiedzi na pytania zamieszczone pod tekstem.
2. Pytania zamieszczone pod tekstem będą miały formę zadań otwartych i zamkniętych.
3. Udzielając odpowiedzi na pytania, odpowiadaj tylko na podstawie tekstu i wyłącznie własnymi słowami. Wyjątek stanowią polecenia, w których jesteś proszony o przytoczenie odpowiedniego fragmentu tekstu.
4. Zawsze udzielaj tylko tylu odpowiedzi, o ile zostałeś poproszony w poleceniu.
5. Możesz spodziewać się tekstu publicystycznego lub popularnonaukowego.
6. Pytania pod tekstem mogą dotyczyć trzech poziomów tekstu: poziomu znaczeń, poziomu struktury, poziomu komunikacji.
7. Pytania na poziomie znaczeń będą sprawdzać, czy:
- rozumiesz znaczenia słów, związków frazeologicznych i zdań zawartych w tekście,
- potrafisz odczytać znaczenia dosłowne i metaforyczne w tekście oraz znaczenia słów w określonym kontekście,
- umiesz odnaleźć w tekście słowa-klucze i wskazać główną myśl tekstu, a także przytoczyć informacje zawarte w tekście oraz opinię autora,
- opanowałeś następujące umiejętności związane z przetwarzaniem informacji zawartych w tekście: wyszukiwanie i selekcjonowanie, porządkowanie w hierarchii od najważniejszych do najmniej istotnych, porównywanie, odnajdywanie podobieństw i przeciwieństw, wnioskowanie.
8. Na poziomie struktury tekstu zadania egzaminacyjne będą sprawdzać, czy:
- potrafisz odróżnić poszczególne elementy kompozycji tekstu: wstęp, rozwinięcie, zakończenie,
- umiesz wskazać w tekście tezę, hipotezę, argumenty, kontrargumenty, przykłady,
- jesteś w stanie odkryć zależności między zdaniami, akapitami, wskazanymi częściami tekstu,
- dostrzegasz związki logiczne w tekście oraz tok przyczynowo-skutkowy tekstu,
- potrafisz na podstawie występujących w tekście wyrazów wskazać tok myślenia autora oraz odnaleźć fragmenty wskazujące na wnioskowanie, podtrzymywanie myśli, zwrot myśli, nawiązanie do poprzedniego akapitu.
9. Na poziomie komunikacji pytania będą sprawdzać, czy umiesz:
- określić pochodzenie tekstu,
- rozpoznać nadawcę,
- wskazać intencje nadawcy (cel tekstu),
- podać, jak tekst oddziałuje na adresata,
- dostrzec cechy stylistyczne tekstu oraz określić funkcje środków językowych.
Źródło: www.cke.edu.pl (Informator maturalny)