Ważnym elementem matury z polskiego jest czytanie ze zrozumieniem. Jednym z typów tekstów, z jakim możesz się spotkać w takim zadaniu jest tekst popularnonaukowy. Czym charakteryzuje się taki tekst, jaki jest cel jego powstania oraz gdzie najczęściej możesz go spotkać? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w poniższym artykule.
STYL POPULARNOANUKOWY, CZYLI JAKI?
Jeśli chodzi o zestawienie stylu popularnonaukowego z innymi to zdania są tutaj podzielone. Najczęściej styl ten określa się, jako odmianę stylu naukowego. Jednak są też zdania wskazujące, że mieści się on pomiędzy stylem naukowym, a literackim. Właśnie w taki sposób powinieneś go kojarzyć.
JAKI JEST CEL TAKIEGO TEKSTU?
Teksty pisane takim stylem posiadają konkretny cel. Przede wszystkim jest nim dotarcie do szerokiego grona odbiorców oraz propagowanie i popularyzacja wiedzy i nauki. Cel ten osiągany jest poprzez przekazanie w jak najbardziej przystępny sposób różnych naukowych tematów.
KTO JEST NADAWCĄ TEKSTU PISANEGO W TYM STYLU?
Nadawca jest specjalistą w danej dziedzinie, interesuje się przedstawianym przez siebie tematem. Jednak nie wywyższa się nad odbiorcą. Wręcz przeciwnie, zmniejsza dystans, jest bezpośredni, dostosowuje swój przekaz do odbiorcy. Pragnie stworzyć z Tobą swoistą więź. Dlatego też dzieli się swoimi ocenami, wyraża emocjonalny stosunek, do tego, co opisuje.
DO KOGO KIEROWANY JEST TAKI TEKST?
Takie teksty, w przeciwieństwie do tekstów w stylu naukowym nie są kierowane do grona naukowców, autorytetów, ekspertów w danej dziedzinie. Ich odbiorcami są przeciętni ludzie, laicy, osoby niewyróżniające się jakąś ponadprzeciętną wiedzą na różne tematy. Możesz sięgać po teksty takiego rodzaju, aby po prostu dowiedzieć się więcej.
JAKIM JĘZYKIEM JEST NAPISANY?
Autor musi używać zrozumiałego i przystępnego dla Ciebie języka. Terminologia specjalistyczna prawie tutaj nie występuje. Fachowe definicje zastępowane są opisami, a jeżeli już muszą pojawić się niezrozumiałe wyrażenia to ich znaczenie jest wytłumaczone. Z tego powodu możliwe jest nawet stosowanie zwrotów specyficznych dla języka potocznego, czy popularnych związków frazeologicznych. Używa się obrazowego słownictwa, przenośni lub porównań, tworzy się krótkie zdania. Lektura tekstu popularnonaukowego powinna być dla Ciebie przyjemnością, a nie przymusem, ciekawym doznaniem, a nie nudnym odczytem.
JAKA TEMATYKA JEST PORUSZANA?
Tematy, jakie są poruszane są bardzo różnorodne, mogą dotyczyć wielu dziedzin. Jednak powinny być to sprawy atrakcyjne i ciekawe do zaprezentowania. Autor takiego tekstu musi Cię zafascynować, cały czas intrygować, oddziaływać na Twoją wyobraźnię. Nie może dopuścić, abyś czuł się znudzony. W efekcie powinieneś zaciekawić się daną tematyką i później na własna rękę dowiadywać się więcej, chociażby dzięki korzystaniu z bibliografii udostępnionej przez autora.
JAK AUTOR ZACIEKAWIA CZYTELNIKA?
Autor wprowadza różne przerywniki, dzięki czemu dawkuje przekazywane informacje, odwołuje się do obrazowych przykładów z życia codziennego, doświadczeń odbiorcy, znanych osób. Konieczna jest rzeczowość i przytaczanie faktów. Istotą jest stworzenie zrozumiałego komunikatu, który bez problemu zrozumiesz.
GDZIE MOŻNA SPOTKAĆ PRZEKAZY W TYM STYLU?
Cechy stylu popularnonaukowego możemy zaobserwować w audycjach radiowych lub telewizyjnych, podczas wykładów, czy prelekcji, w esejach i artykułach umieszczanych w prasie. Autor ma dużą swobodę w wyborze gatunku. Na różne sposoby może podzielić się z Tobą swoją wiedzą i pasją.
JAKA JEST KOMPOZYCJA TAKIEGO TEKSTU?
Bardzo ważna jest kompozycja i ułożenie całego tekstu. Tekst popularnonaukowy powinien mieć przyciągający uwagę tytuł. Konieczny jest także ciekawy lead, czyli krótki wstęp, ukazujący tematykę tekstu oraz dopingujący do dalszego czytania. Może przyjmować formę jakieś ciekawostki lub cytatu, powinien zawierać najciekawszą myśl, jaką chce się przekazać. Odgrywa bardzo istotną rolę i musi sprawić, że nie zakończysz lektury w tym miejscu. Natomiast cały tekst powinien być podzielony na przystępne akapity, spójnie łączące się w jedną całość. Dobrze, aby oznaczone były także śródtytuły wskazujące na treść poszczególnych akapitów. Istotna jest także oprawa graficzna, różnego rodzaju ilustracje, zdjęcia, wykresy i grafiki, które pozwolą zobrazować przekazywaną treść.
PODSUMOWANIE
Warto, żebyś przyswoił sobie powyższe cechy. Znacznie ułatwi Ci to pracę nad tekstem. Jeśli pojawi się takie zadanie, będziesz na to przygotowany i bez problemu udzielisz właściwej odpowiedzi. Powodzenia :)
K.M.
Loading ...
Komentarze: