Zawód Tłumacz

Lubisz uczyć się języków obcych? Chcesz zdobywać wszechstronną wiedzę? Jesteś osobą otwartą i komunikatywną? Planujesz studia filologiczne? Jeżeli na wszystkie pytania odpowiedziałeś/aś twierdząco, to może myślisz także o wykonywaniu zawodu tłumacza? Sprawdź, czy warto.

Zawód Tłumacz

Tłumacz to osoba która dzięki znajomości co najmniej dwóch języków dokonuje przekładu wypowiedzi, lub tekstu pisanego z języka źródłowego na język docelowy.

Oprócz wysokich kompetencji językowych, dobry tłumacz powinien cechować się umiejętnością szybkiego uczenia się i wszechstronną wiedzą, ponieważ teksty z którymi będzie miał do czynienia pochodzić będą z różnych dziedzin naukowych. Tłumacz musi być także osobą wzbudzającą zaufanie obu stron, którym umożliwia komunikację.

Znakomita znajomość języków nie jest tożsama z umiejętnością tłumaczenia, która wymaga długotrwałego ćwiczenia oraz pewnych naturalnych predyspozycji. Przykładowo tłumaczenie ustne wymaga dużej odporności na stres, szybkiego kojarzenia faktów, podzielności uwagi. W tłumaczeniu pisemnym niezbędna jest dbałość o szczegóły, spostrzegawczość i samokrytycyzm.

Tłumacze od zawsze byli osobami kluczowymi w komunikacji międzyludzkiej, międzynarodowej i międzykulturowej.  Chociaż często niedoceniani, okazali się niezbędni w handlu międzynarodowym, postępach technologicznych, stosunkach międzynarodowych, dyplomacji, wywiadach, kulturze, czy literaturze.

Czym są właściwie tłumaczenia?

Tłumaczenie lub inaczej przekład, to wyrażenie w języku docelowym treści tekstu (w tym również wypowiedzi ustnej) wyprodukowanego w języku źródłowym.

Słowo ?tłumaczenie? można rozumieć zarówno jako proces przekładu, jak i wynik tego procesu. Tłumaczenie wymaga nie tylko rozumienia tekstu, ale również sprawnego wyrażania jego treści w języku, na który ma być tłumaczony.

Rozróżnia się dwa rodzaje tłumaczeń: pisemne i ustne.

Wykształcenie Tłumacza

Wykonywanie zawodu tłumacza nie wymaga teoretycznie formalnego wykształcenia i jest regulowane prawem wolnego rynku. Najczęściej jednak tłumaczeniem zajmują się absolwenci  różnego rodzaju studiów językowych (filologia, lingwistyka stosowana), lub kierunków związanych z problematyką tłumaczonych przez nich tekstów.

Zobacz opis kierunku na studiować.pl: kierunek filologia obca

Kształcenie tłumaczy pisemnych odbywa się poprzez pracę nad wzorcowymi tekstami z różnych dziedzin. W toku ćwiczeń praktycznych tłumacze zyskują cenne doświadczenie, poznają zasady poprawnej redakcji i korekty tekstu, czy uczą się krytycznie posługiwać się specjalistycznymi słownikami. Dodatkowo szkoleni są w używaniu programów komputerowych, takich jak: procesor tekstu, systemy typu desktop publishing itp.), a także uczą się korzystania z oprogramowania do tłumaczenia wspomaganego komputerowo (CAT).

W szkoleniu tłumaczy ustnych duży nacisk kładzie się na umiejętność słuchania w trudnych warunkach, ćwiczenie pamięci, czy podzielności uwagi.

Polskie słowo ?tłumacz? obejmuje zarówno tłumaczy pisemnych, jak i ustnych. Chociaż wiele osób zajmuje się oboma rodzajami tłumaczeń, w praktyce są to dwa różne zawody, tak więc sam proces kształcenia przebiega w obu przypadkach trochę inaczej.

Rynek pracy

Sytuacja tłumacza na rynku nie jest łatwa. Pomimo faktu, że biur tłumaczeń jest naprawdę dużo, to jednak rzadko można zdobyć zatrudnienie na stałe. Najczęściej współpracują one zdalnie na umowę zlecenie. Wiąże się to z niestabilną pracą i zarobkami. Dodatkowo, skoro tłumaczem może zostać każdy, kto zna bardzo dobrze język obcy, to zlecenia trafiają także do studentów, którzy za mniejsze wynagrodzenie również przetłumaczą tekst.

W związku z tym, iż jest to wolny zawód, to najlepiej jeżeli zgłosicie działalność gospodarczą i tym sposobem będziecie mogli przyjmować zlecenia.

Jak już wspomniałam wcześniej, oprócz tłumaczeń pisemnych, są także ustne. Wtedy tłumacze potrzebni są na różnego typu konferencje, spotkania towarzyskie, czy biznesowe. Tutaj oprócz fachowości potrzebna jest kultura osobista, gotowość do wyjazdów i nienaganna prezencja.

Plusem w tym zawodzie, jest fakt, że pracodawcy często przywiązują się do tłumaczy i wtedy zawierają z nimi umowę na dłużej. Wynika to z faktu, że podczas spotkań biznesowych, czy przy obrocie dokumentacji, pracodawcy zależy na poufności.

Największa liczba tłumaczy znajduje stałe zatrudnienie w organizacjach międzynarodowych takich jak ONZ, NATO, czy różne agencje Unii Europejskiej. Również żadna instytucja, organizacja, czy firma  działająca na forum międzynarodowym, nie może obejść się bez profesjonalnych usług tłumaczeniowych. Tym samym tłumacz przestaje powoli być jedynie lingwistą, zaczyna być postrzegany jako wszechstronny specjalista w dziedzinie skutecznej komunikacji

Ile zarabia Tłumacz?

Według firmy HR Sedlak & Sedlak miesięczne wynagrodzenie tłumacza wynosi 3750 zł. Zarobki 50 % tłumaczy wahają się od 2500 zł do 5500 zł. Premia stanowi średnio 7% pensji całkowitej, natomiast 93% to płaca podstawowa. Oczywiście mówimy tutaj o wynagrodzeniu osób zatrudnionych na stałe.

Warto wspomnieć, iż mimo że będziecie pracować w jakiejś firmie, to możecie także przyjmować zlecenia na własną rękę, co pozwoli na dodatkowe wynagrodzenie.

Dodatkowe informacje o zawodzie

Jeżeli planujecie dostać zatrudnienie na stałe i zajmować się reprezentowaniem firm na arenie międzynarodowej, to bez wykształcenia jest to raczej niemożliwe.

Po zdobyciu magistra, uczelnie wyższe zapraszają na studia podyplomowe dla tłumaczy. Istnieją także liczne kursy i szkolenia, które pozwolą Wam poszerzać swoją wiedzę z zakresu tłumaczeń.

Dodam jeszcze, że na chwilę obecną istnieje wiele specjalizacji. Oto kilka przykładów:

• Tłumacz przysięgły
• Tłumacz konferencyjny
• Tłumacz kabinowy
• Tłumacz sądowy
• Tłumacz ekonomiczny
• Tłumacz wojskowy
• Tłumacz literacki
• Tłumacz symultaniczny
• Tłumacz freelancer
• Tłumacz konsekutywny

Przy wykonywaniu niektórych z tych zawodów, wykształcenie wyższe jest obowiązkowe.

Opinie o zawodzie

Zapytaliśmy studentkę Karolinę S. z Warszawy, o Jej plany na przyszłość:

?Studiuję filologię francuską. Jestem na I roku. Planuję specjalizację tłumaczeniową i literaturoznawczą. W odległej przyszłości na pewno nie będę studiowała drugiego języka obcego. Myślę raczej o turystyce, prawie lub kulturoznawstwie.? Dlaczego wybrałaś francuski, a nie najbardziej popularny język obcy, jakim jest angielski? ?Moim zdaniem, warto studiować inny język niż angielski, który jest oblegany i który znają praktycznie wszyscy. Przyszłościowe języki to francuski włoski hiszpański chiński oraz rosyjski.?

O tym, jak zostać tłumaczem opowiedziała nam Kasia D. z Warszawy.

?Tłumaczenia trzeba się po prostu nauczyć. Nie jest tak, że znam oba języki i już mogę zdawać egzamin na tłumacza. Po pierwsze ważnym aspektem są skończone studia filologiczne . Na takich studiach są też specjalizacje np. translatoryka, gdzie zajęcia praktyczne obejmują tłumaczenia oraz są też zajęcia z teorii przekładu. Na zajęciach praktycznych tłumaczysz teksty specjalistyczne, z zakresu ekonomii, prawa, handlu itp. Trzeba więc także poszerzać swoją wiedzę, żeby rozumieć to co się tłumaczy. Dopiero po takich studiach można się zastanowić nad egzaminem, a i to zazwyczaj za mało. Potrzeba lat praktyki.?

Dorota Z. z Torunia (tłumacz z 5 letnim stażem pracy).

?Wszyscy którzy chcą podjąć studia filologiczne i myślą ze potem uda im się znaleźć prace, to się grubo mylą. Wcale nie jest tak łatwo. Teraz każdy młody człowiek potrafi biegle mówić w min. jednym obcym języku, więc konkurencja jest spora. Wykształcenie z pewnością jest ważne, jednakże już w czasie studiów warto pisać jako freelancer, lub przyjmować zlecenia. Pozwoli to Wam zdobyć doświadczenie praktyczne, aby w późniejszym czasie móc ubiegać się o umowę na stałe. Dodam także, że znajomość drugiego języka obcego zwiększy Wasze szanse na rynku pracy.?

A jakie są Wasze opinie o zawodzie Tłumacza?

Źródło: uczelnie.info.pl, perspektywy.pl
J. Jankowska