Witajcie, w tym artykule poznacie postać Johanna Wolfganga Goethego oraz Jego dzieło Cierpienia młodego Wertera, przypomnimy Wam kiedy był okres burzy i naporu oraz wymienimy cechy bohatera werterycznego. Ważnym pojęciem, które wyjaśnimy będzie powieść epistolarna. Zatem zaczynajmy 😊
Johann Wolfgang Goethe – wybitny pisarz
Johanna Wolfganga Goethego możemy kojarzyć z utworów takich jak Faust czy Cierpienia młodego Wertera. Był niemieckim pisarzem i pisał na przełomie XVIII i XIX w. Był przedstawicielem klasycyzmu weimarskiego oraz prekursorem romantyzmu, który nastąpił po klasycyzmie. Goethe był dramaturgiem i prozaikiem.
Klasycyzm weimarski to przełom lat 1786-1805, a romantyzm dzielimy na podgrupy:
- wczesny romantyzm (około 1789–1806), charakteryzował się dążeniem do indywidualizmu, eksploracji tajemniczości i namiętności oraz fascynacją historią i folklorem.
- pełny romantyzm (około 1806–1814), to czas, w którym romantycy w pełni rozwijali swoje idee. Byli zafascynowani naturą, emocjami i transcendentalizmem, poszukując duchowego ukojenia.
- późny romantyzm (około 1814–1847) to okres, w którym romantycy zaczęli skupiać się na mrocznych i tajemniczych aspektach ludzkiej natury, a także na tematach związanych z historią i legendami.
Cierpienia młodego Wertera
To powieść epistolarna, czyli w formie pisania listów. Odbiła się szerokim echem w literaturze obyczajowej epoki, gdzie z głównym bohaterem identyfikowali się młodzi ludzie. Narracja jest pierwszoosobowa. Mamy tutaj ciąg ułożonych chronologicznie listów Wertera do przyjaciela. Mamy relację z wydarzeń, w jakich uczestniczył oraz analizę psychologiczną jego uczuć. Dzięki temu formatowi czytelnik ma możliwość zgłębiania własnego monologu i bohatera oraz wyników rozwoju jego obsesji i cierpienia. Podczas lektury, czytelnik staje się swoistym obserwatorem wyjątkowego osobistego procesu rozwoju emocjonalnego Wertera. Może identyfikować się z różnymi aspektami jego charakteru, doświadczeń i uczuć, co pozwala na odczuwanie empatii lub współczucia wobec głównego bohatera.
Okres burzy i naporu
Dalej przejdziemy do okresu burzy i naporu, który w języku niemieckim brzmi sturm und drang. Nazwa została zaczerpnięta od tytułu dramatu Friedricha Maksymiliana Klingera Burza i napór (1776). Za przywódcę duchowego nurtu uważa się Johanna Gottfried von Herdera – niemieckiego myśliciela, pastora i pisarza, który wprowadził do filozofii pojęcie „ludowości”. „Sturm und Drang” był literackim protestem przeciwko rozdarciu Niemiec na wiele państewek feudalnych. Występował w Niemczech. Pisarze domagali się w literaturze uczucia, ludowości, protestowali przeciwko wszystkim sztywnym przepisom dla pisarzy. Nurt ten, zwany również preromantyzmem niemieckim, trwał mniej więcej do roku 1885. Okres burzy i naporu odnosi się do momentu, gdy Werter zakochuje się w Charlocie, która jest już zaręczona z innymi mężczyznami, Albertem. Werter jest to młody człowiek pełen pasji, uczuć, idealista i romantyk. Werter jest głęboko oddany uczuciom, które trawią go od wewnątrz. Jego miłość do Charlotty staje się obsesją, a jego emocje są niekontrolowane i niszczące.
Czołowymi przedstawicielami byli:
- Johann Wolfgang Goethe
- Friedrich Schiller
- Johann Gottfried von Herder.
Głosili między innymi:
- Postulaty walki społecznej
- Istotną rolę natury i przyrody w życiu człowieka
- Problematykę historyczną
- Nawiązywali do baśni i literatury ludowej.
Cechy bohatera werterycznego
Bohatera werterycznego cechuje:
- Samobójstwo jako forma buntu i ucieczki wobec świata
- Ból świata, czyli poczucie bezsensu egzystencji
- Alienacja
- Kult jedynej miłości
- Nadważliwość
- Kult natury
Podsumowanie
W tym artykule nakreśliliśmy Wam pewne pojęcia, które niewątpliwie mogą się przydać na maturze. Warto pamiętać kim był Goethe, kiedy pisał i jakie dzieła wydał. Cechy bohatera werterycznego i Cierpienia młodego Wertera to ciekawy temat, który może przydać się przy wypracowaniu na maturze, za którą trzymamy oczywiście cały czas kciuki!
Temat ten wystąpił m.in. na maturze próbnej w 2017 roku, a jego treść była następująca:
Analizując fragment „Cierpień młodego Wertera” Johanna Wolfganga Goethego, przedstaw przyczyny, które mogą uniemożliwić ludziom wzajemne zrozumienie. Zwróć uwagę na cechy charakteru i poglądy obu rozmówców oraz relacje między bohaterami.
Masz wątpliwości, czy dasz radę poradzić sobie z tego typu tematem? Jeśli tak, spokojnie przeczytaj jeszcze raz polecenie i następnie nasz artykuł. Zanotuj sobie z niego kluczowe informacje na kartce i spróbuj zapamiętać. Po takiej powtórce jesteśmy przenokani, że spokojnie poradzisz sobie również na maturze! Trzymamy kciuki! :)
Autor: Maria Wysokińska