Podobizna Platona - odlew w bronzie (fot.pixabay)Podobizna Platona - odlew w bronzie (fot.pixabay)

Sylwetki ważnych filozofów greckich – Platon

Na pewno kiedyś na lekcji polskiego czy historii mogliście usłyszeć o Akademii Platońskiej. W tym artykule będziecie mogli przeczytać o niej kilka zdań i poznać jej założyciela, którym był Platon.

Akademia Platońska

To nic innego niż szkoła ateńska, założona ok. 386 p.n.e., uważana za pierwszą instytucję prowadzącą badania naukowe. Akademia Platońska nie była zwykłą uczelnią, ale miejscem, gdzie filozofia była praktykowana jako forma życia. Platońska Akademia była miejscem spotkań, dyskusji i nauki dla uczniów Platona, znanych jako platończycy. Wśród uczniów Platona byli tacy sławni filozofowie jak Arystoteles, który później założył swoją własną szkołę filozoficzną, czy Euclides z Megary. W Akademii Platońskiej studenci uczestniczyli w dyskusjach filozoficznych, wykładach i seminariach. Platończycy również prowadzili badania naukowe, pisali traktaty filozoficzne i komentowali prace Platona. Akademia była również miejscem, gdzie rozwijano inne dziedziny nauki, takie jak matematyka, astronomia i fizyka.

Akademia Platona, mozaika z Pompeii (fot.wikimedia)
Akademia Platona, mozaika z Pompeii (fot.wikimedia)

Po śmierci Platona w 347 roku p.n.e. Akademia kontynuowała swoją działalność pod przewodnictwem jego następców, takich jak Speuzyp z Aten, Ksenokrates z Chalcedonu, Polemon z Aten i Krates z Aten. Szkoła ewoluowała i rozwijała się przez wieki, aż do czasów rzymskich, kiedy to została zamknięta przez cesarza Justyniana w 529 roku. Akademia Platońska odegrała kluczową rolę w rozwoju filozofii starożytnej i miała wpływ na filozofię przez wieki. Idee Platona i jego uczniów miały wpływ nie tylko na filozofię, ale także na inne dziedziny, takie jak nauki ścisłe, teologia i polityka. Akademia Platońska stanowiła ważny punkt odniesienia dla kolejnych pokoleń filozofów, które inspirowały się jej nauką i dążyły do dalszego rozwijania idei Platona.

Akademia była:

  • Ośrodkiem naukowo-dydaktycznym
  • Z punktu widzenia prawa uznawana jako związek religijny, którego zadaniem było rozwijanie kultu muz.

Zajmowano się w niej polityką, filozofią, naukami przyrodniczymi.

Szkola Ateńska Raffaello Sanzio da Urbino (fot.wikimedia)
Szkola Ateńska Raffaello Sanzio da Urbino (fot.wikimedia)

Kim właściwie był sam Platon?

Platon, grecki filozof i jeden z najważniejszych przedstawicieli starożytnej filozofii, głosił teorię o bytach idealnych i rzeczywistości jako światu pozorów. Według niego, byty rzeczywiste, czyli wszystko, co możemy dostrzec zmysłami, są jedynie odbiciem bytów idealnych, które istnieją w sferze pozaświatowej. Platon wierzył, że prawdziwy świat, świat doskonałości, jest niedostępny zmysłom i może być poznany jedynie przez rozum. Dla Platona rzeczywistość materialna, którą możemy doświadczać za pomocą naszych zmysłów, jest jedynie cieniem prawdziwej rzeczywistości. Byty idealne, zwane także formami lub ideami, są wieczne, niezmienne i doskonałe. Dla Platona celem życia człowieka było dążenie do poznania i zrozumienia świata idealnego. Wierzył, że dusza człowieka ma najwyższą wartość poznawczą i jest żywym powiązaniem między światem materialnym a światem idealnym. Dusza według Platona istnieje przed narodzeniem i po śmierci ciała kontynuuje swoją egzystencję. Uważał, że dusza jest obdarzona wrodzoną wiedzą o ideałach i odkrycie tych ideałów jest celem filozofii. Platon twierdził, że wiedza o ideałach jest w naszej duszy jako pierwotna wiedza, którą odkrywamy poprzez refleksję i filozoficzne poszukiwania. Filozof, według niego, powinien dążyć do wyzwolenia duszy od ograniczeń ciała i zmysłów, aby zbliżyć się do prawdziwej rzeczywistości. W ten sposób Platon zapoczątkował tradycję filozoficzną, w której pojęcia takie jak transcendencja, idealizm i wiedza a priori odgrywają ważną rolę.

Podobizna Platona starożytna rzeźba (fot.pixabay)
Podobizna Platona starożytna rzeźba (fot.pixabay)

Jego teorie wywarły duży wpływ na rozwój filozofii, a jego koncepcje nadal są przedmiotem dyskusji i analizy w filozofii współczesnej.

Teoria poznania: Platońska teoria poznania opiera się na przekonaniu, że prawdziwą wiedzę można zdobyć poprzez refleksję nad ideami. Poznanie zmysłowe jest uznawane za mniej pewne i mniej wartościowe, a prawdziwa mądrość polega na poznawaniu istoty idei i odwiecznych prawd. Ta teoria wywarła wpływ na filozofię epistemologiczną i dalsze badania nad źródłami wiedzy i naturą poznania.

Teoria idei (teoria form): Jedną z najważniejszych i najbardziej wpływowych koncepcji Platona jest jego teoria idei. Według Platona, rzeczy materialne, które zmysłowo postrzegamy w świecie zmysłowym, są jedynie mniej doskonałymi kopiami niezmiennych i doskonałych idei (form). Idee istnieją niezależnie od rzeczy materialnych i są źródłem ich istnienia i natury. Ta teoria wywarła znaczny wpływ na filozofię ontologiczną, podważając istnienie rzeczywistości jedynie na poziomie materialnym.

Swoje poglądy zawierał w dialogach. Było ich 35. Mają one charakter literacki, mają fabułę, kompozycję, plastyczność.

Wydanie Republica autorstwa Platona (fot.pixabay)
Wydanie Republica autorstwa Platona (fot.pixabay)

Dzieło Platona

Warto zapamiętać PAŃSTWO, które jest uznawane za pierwszą utopię. Dla przypomnienia utopią nazywamy coś, co jest niemożliwe do spełnienia. Utopia jest również oświeceniowym pojęciem; oznacza społeczeństwo idealne i samą ideologię, która ma na celu wcielenie w życie założeń z nim związanych.

Pozostawił też po sobie wielu uczniów, m.in. Speuzypa, który stał się jego pierwszym następcą w Akademii, Ksenokratesa z Chalcedonu, Arystotelesa ze Stagiry, który po dwudziestu latach nauki w Akademii założył własną szkołę, Liceum, Filipa z Opuntu, Hestiajosa z Perintu, Diona z Syrakuz, Amyklosa z Heraklei, Erastosa i Koristosa ze Skepsis, Timolaosa z Kyzikos, Euaiona z Lampsaku, Pytona i Heraklidesa z Ainos, Hippotalesa i Kallipposa z Aten, Demetriosa z Amfipolis, Heraklidsa z Pontu oraz dwie kobiety: Lasteneię z Mantinei i Aksjoteję z Fliuntu.

L’école de Platon - dzieło z 1904 - autorstwa Paula Buffeta (fot.wikimedia)
L’école de Platon – dzieło z 1904 – autorstwa Paula Buffeta (fot.wikimedia)

Po przeczytaniu tego artykułu Akademia Platońska i założenia Platona nie powinny stanowić problemu!😊

 

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

facebook