Arystoteles - pomnik w Grecji (fot.Wikimedia)Arystoteles - pomnik w Grecji (fot.Wikimedia)

Sylwetki ważnych filozofów greckich – Arystoteles

Mogliśmy przeczytać na stronie o Sokratesie i Platonie, zatem dzisiaj przedstawimy Wam ucznia Platona, czyli Arystotelesa. Arystoteles nazywany też Stagirytą lub po prostu Filozofem. Urodził się w roku 384 p.n.e. Arystoteles przejął wiele koncepcji filozoficznych od swojego nauczyciela Platona, ale opracował również własne teorie i poglądy, które miały ogromny wpływ na różne dziedziny wiedzy, takie jak etyka, logika, metafizyka, polityka i nauki przyrodnicze.

Jego prace nie tylko poszerzyły nasze zrozumienie świata, ale również służą jako fundament dla wielu dziedzin nauki i myśli filozoficznej do dzisiaj. Arystoteles był również nauczycielem Aleksandra Macedońskiego, który później stał się sławnym wodzem. Ta rola nauczyciela wpłynęła na dalszy rozwój filozofii, gdyż Aleksander szerzył idee Arystotelesa podczas swoich podbojów, wpływając na rozwój kultury i myśli filozoficznej w wielu regionach.

Główne założenia:

  • Byt to materia i forma, a poznanie odbywa się za pomocą rozumu i zmysłów.
  • Szczęściem człowieka jest życie rozumne, pozbawione skrajności .
  • IDEA ZŁOTEGO ŚRODKA – aurea mediocritas
Popiersie Arystotelesa. Marmur, rzymska kopia greckiego oryginału z brązu autorstwa Lizypa z 330 r. p.n.e.; alabastrowy płaszcz jest dodatkiem współczesnym. (fot.Wikimedia)
Popiersie Arystotelesa. Marmur, rzymska kopia greckiego oryginału z brązu autorstwa Lizypa z 330 r. p.n.e.; alabastrowy płaszcz jest dodatkiem współczesnym. (fot.Wikimedia)

Poetyka – dzieło Arystotelesa, które warto zapamiętać!

Arystoteles w swoim dziele „Poetyka” zajmował się analizą literatury, szczególnie poezji narracyjnej i dramatycznej. W ramach tego traktatu, rozwijał on podstawowe pojęcie sztuki klasycznej, jakim jest mimesis. W „Poetyce” Arystoteles opisał różne rodzaje i gatunki literackie, które wykorzystują mimesis. Wśród nich wyróżnił poezję narracyjną, która opowiada historie, oraz poezję dramatyczną, która przedstawia te historie na scenie poprzez dialogi i akcję.

  • Poezja narracyjna – poezja, która opowiada historię i ma fabułę.
  • Poezja dramatyczna – jest pisana wierszem i ma być wypowiadana lub odgrywana. Podobnie jak poezja narracyjna, poezja dramatyczna opowiada historię.
  • Mimesis – naśladowanie rzeczywistości przez sztukę. Przykład możemy znaleźć w Antygonie bunt wobec prawa ludzkiego i wybór niepraworządności i prawa boskiego, co prowadzi do jej samozagłady.
Antygona Sofoklesa, Burgtheater 2015 (z Mavie Hörbiger w roli Ismeny) fot.wikimedia
Antygona Sofoklesa, Burgtheater 2015 (z Mavie Hörbiger w roli Ismeny) fot.wikimedia

Arystoteles jako twórca systemu filozoficznego

Wpłynął na filozofię i naukę europejską. Jak można się domyślać jego nurt to arystotelizmem, który w różnych epokach miał inne postacie. Arystotelizm rozwijał się i ewoluował na przestrzeni wieków, a jego wpływ na myśl filozoficzną i naukową był trwały. Po śmierci Arystotelesa, jego uczniowie kontynuowali rozwijanie jego idei, a ich prace i komentarze stanowiły podstawę dla dalszego rozwoju arystotelizmu.

W okresie średniowiecza, arystotelizm stał się ważnym nurtem filozoficznym, szczególnie w ramach scholastyki. Myśliciele tacy jak św. Tomasz z Akwinu wykorzystywali idee Arystotelesa, aby pogodzić filozofię i teologię chrześcijańską. Św. Tomasz z Akwinu był jednym z najważniejszych przedstawicieli scholastyki i uważał, że filozofia i teologia mogą się wzajemnie uzupełniać. Wykorzystywał on koncepcje Arystotelesa, aby stworzyć syntezę teologii chrześcijańskiej i filozofii. Jego najważniejszym dziełem było Suma teologiczna, w którym przedstawił zbiór teologicznych argumentów i analiz, korzystając z rozumowania filozoficznego i filozofii Arystotelesa.

Wpływ arystotelizmu w okresie średniowiecza - Bazylika Mariacka Mniejsza – Święty Tomasz z Akwinu (fot.wikimedia)
Bazylika Mariacka Mniejsza – Święty Tomasz z Akwinu (fot.wikimedia)

W czasach renesansu i odrodzenia, arystotelizm nadal odgrywał istotną rolę, zwłaszcza w dziedzinie nauk przyrodniczych. W czasach renesansu, odkrycie i tłumaczenie starożytnych rękopisów, w tym dzieł Arystotelesa, stało się jednym z priorytetów humanistów. Wielu uczonych renesansowych studiowało jego prace i eksplorowało różnorodne dziedziny filozofii i nauki, które były zaawansowane przez tego greckiego filozofa. W dziedzinie nauk przyrodniczych, arystotelesowska filozofia i nauka miały wpływ na badania nad fizyką, biologią i astronomią. Wielu uczonych renesansowych próbowało harmonizować nauki przyrodnicze z arystotelesowską metafizyką i teorią. Jednak w miarę jak postępowała era naukowa i eksperymentu, niektóre z arystotelesowskich teorii zostały poddane krytyce i zakwestionowane.

Dzika przyroda (fot.pixabay)
Dzika przyroda natchnieniem w czasach renesansu i odrodzenia (fot.pixabay)

Współczesny arystotelizm jest zróżnicowany i składa się z różnych nurtów i interpretacji. Filozofia analityczna: Niektórzy filozofowie analityczni, szczególnie ci zainteresowani filozofią języka i filozofią umysłu, odwołują się do arystotelesowskiego podejścia do logiki i semantyki.

Mimo zmieniających się interpretacji i ewolucji arystotelizmu, jego dziedzictwo jako jednego z najważniejszych systemów filozoficznych wciąż trwa i pozostaje istotnym elementem filozofii europejskiej i światowej. Idee Arystotelesa dotyczące logiki, metafizyki, etyki, polityki i nauk przyrodniczych nadal stanowią temat badań i dyskusji w dzisiejszym świecie filozofii.

Posąg Arystotelesa (384-322 p.n.e.) na Uniwersytecie Arystotelesa w Salonikach w Grecji (fot.wikimedia)
Posąg Arystotelesa (384-322 p.n.e.) na Uniwersytecie Arystotelesa w Salonikach w Grecji (fot.wikimedia)

Dlaczego dziedzictwo Arystotelesa pozostaje istotnym elementem filozofii współczesnej?

Logika: Arystoteles uważany jest za jednego z ojców logiki, a jego opracowania na temat syllogizmu oraz teorii tożsamości, nierówności i wykluczenia pozostają ważnymi podstawami dla dzisiejszej analizy logicznej.

Etyka: Arystoteles zaproponował teorię etyczną opartą na cnotach i idei dobra życia, która jest wciąż przedmiotem analiz i dyskusji w dzisiejszej etyce normatywnej.

Startup - analiza logiczna we współczesnym świecie (fot.pixabay)
Startup – analiza logiczna we współczesnym świecie (fot.pixabay)

Podsumowanie

W tych kilku zdaniach przedstawiliśmy Wam kolejnego z najsławniejszych filozofów greckich. Do matury powinniście pamiętać o idei złotego środka, na której skupiał się Arystoteles oraz o mimesis. Przydatna będzie również informacja o tym, że Arystoteles był uczniem Platona, a dla osób, które przygotowują się do matury z historii, że Aleksander Macedoński był uczniem naszego dzisiejszego bohatera – Arystotelesa. Trzymam za Was kciuki!

Opracowała: Maria Wysokińska

 

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

facebook