Cechy twórczości B. Schulza

W tej lekcji bliżej przyjrzysz się kolejnemu twórcy, którego dzieła powinieneś poznać przed maturą. Postacią tą jest Bruno Schulz. Mam nadzieję, że miałeś już do czynienia z jakimiś utworami tego autora, jednak jeśli nie to nic straconego, bowiem dzisiaj dowiesz się co nieco na ten temat.

Na początku chciałabym zrobić z Tobą małą powtórkę. Zapewne nie raz w szkole musiałeś napisać interpretację, czy analizę jakiegoś utworu literackiego. Od czego zaczynałeś taką pracę, na co zwracałeś uwagę przy omawianiu utworu? W pierwszej kolejności skupiałeś się na treści analizowanego utworu oraz funkcjach użytych w nim środków stylistycznych. Co jeszcze jest ważne? Na pewno jest to tytuł utworu.

Autor zwykle nie bez znaczenia wybiera taki, a nie inny sposób nazwania tekstu, który pisze. Pojawiający się na początku utworu tytuł wskazuje na to, jaka tematyka będzie poruszana. To pewne wskazówki dla odbiorcy, które powinny ułatwić mu zrozumienie tego, co chciał przekazać twórca.

Kolejna sprawa, którą dobrze jest wziąć pod uwagę to osoba autora. Wątek biograficzny, często odgrywa kluczową rolę. Jeśli na maturze pojawi się utwór jakiegoś twórcy to wiele wskazuje na to, że będzie to osoba, która pojawiała się w spisie lektur, które powinieneś przeczytać. Zatem raczej nie powinno być to dla Ciebie niespodzianką, jeśli mniej więcej dowiesz się coś o różnych twórcach.

Oczywiście nikt nie wymaga od ciebie znajomości całej biografii, z najmniejszymi szczegółami. Liczy się to, żebyś, chociaż potrafił dopasować danego artystę do epoki, w jakiej tworzył, a także umiał wskazać, jakie wydarzenia z jego życia mogły mieć wpływ na jego twórczość i na to o czym pisał. Warto także wcześniej dowiedzieć się, na jakie tematy najczęściej pisał dany twórca oraz jakie motywy wykorzystywał.

KILKA ZDAŃ NA TEMAT AUTORA

Zatem na początku tej lekcji przyjrzyj się nieco bliżej postaci tego autora. Bruno Schulz urodził się w 1892 roku, a zmarł w 1942 roku. Był prozaikiem, rysownikiem, malarzem, grafikiem, a także krytykiem literackim. To twórca nurtu awangardowego. Jego debiut literacki miał miejsce w 1933 roku, kiedy to w ?Wiadomościach Literackich? ukazało się opowiadanie ?Ptaki?. Niestety jego dorobek literacki jest dość skromny, jednak jednocześnie bardzo bogaty w treść, jaką niosą jego utwory. Napisał dwa tomy opowiadań ?Sklepy cynamonowe” i ?Sanatorium pod klepsydrą” oraz listy, które wydano w ?Księdze listów?.

Co jest charakterystyczne dla jego twórczości?

• Miejsce akcji jego opowiadań to zwykle małe, galicyjskie miasteczka, na prowincji, w których mieszkała ludność żydowska. Często nie maja one nawet nazwy.
• Autor cechował się bujną wyobraźnią, co prowadziło do tego, że w jego utworach widoczne są symbole, archetypy, zagadki i elementy tajemnicze.
• Częstym motywem pojawiającym się u Schulza jest motyw dzieciństwa. Opisując ten etap w życiu człowieka, wskazuje on na duże jego znaczenie dla dalszego rozwoju. Widoczne są także nawiązania do rodziny.
• Schulz ma bardzo charakterystyczny styl. Stosuje słowa, które od dawna nie są już używane, często korzysta też z regionalizmów. Posługuje się bardzo plastycznym i barwnym językiem, jak to przystało na artystę grafika i malarza. W tekstach tych pojawia się wiele metafor, a proza w wykonaniu Schulza nabiera cech poetyckich.
• Bardzo często w jego dziełach widoczna jest fantastyka, swego rodzaju baśniowość i oderwanie od rzeczywistości. Wszystko spowite jest pewną sennością, nawiązuje to do oniryzmu i poetyki snu.
• Pojawiają się także elementy wizjonerskie, wskazujące na kreacjonizm w wykonaniu tego autora. Niektóre zdarzenia to wyraz różnych marzeń autora i zdecydowany wytwór jego bujnej wyobraźni. Autor kreuje świat, który nie istnieje w rzeczywistości.
• Niektóre wydarzenia nie są ze sobą logicznie połączone, a wręcz opierają się na antynomiach i grotesce.
• W jego utworach panuje ekspresjonizm. Widoczne są elementy niepewności i napięcia.

PODSUMOWANIE

Mam nadzieję, że dzisiejsza lekcja była dla Ciebie pomocna. Jednak pamiętaj, że jest to tylko teoretyczna wiedza, teraz czas, abyś zastosował ją w praktyce. Bowiem trening czyni mistrza. Zachęcam Cię zatem do lektury kilku tekstów tego autora. Po zapoznaniu się z nimi spróbuj odnaleźć w tych utworach cechy charakterystyczne dla twórczości Schulza. Powodzenia!

 

K. M.