Na pewno nie jeden raz spotkałeś się już ze streszczeniami. Możliwe, że czytałeś je kiedy nie zdążyłeś zapoznać się z lekturą. Pomogą Ci one także w czasie przygotowań do matury, dzięki temu przypomnisz sobie treść wymaganych książek.
Jednak na maturze wymagana jest od Ciebie także umiejętność samodzielnego napisania streszczenia. Jednym z zadań może być streszczenie przedstawionego fragmentu. Abyś jak najlepiej poradził sobie z tym na egzaminie, zapraszam Cię do zapoznania się z tą lekcją. ?
CZYM JEST STRESZCZENIE?
Streszczenie jest to krótka wypowiedź pisemna lub ustna. Ciebie interesuje odmiana pisemna, bowiem o napisanie właśnie takiej możesz być poproszony na maturze. Będziesz wtedy musiał dokonać czynności zwanej streszczaniem. Najprościej mówiąc jest to przekształcenie tekstu wyjściowego, na którego bazie mamy dokonać skrócenia, jednak przy zachowaniu sensu tekstu oryginalnego. Można to dokonać poprzez różne uogólnienia, parafrazy, czy skróty, wybór metody należy do Ciebie. Istotą streszczenia jest niedopuszczalność jakichkolwiek zmian w treści. Pisząc taką wypowiedź musisz zawrzeć w niej najważniejsze treści, wydarzenia, problemy, motywy i elementy wyjściowej fabuły. Po przeczytaniu Twojego streszczenia czytelnik powinien wiedzieć o czym jest tekst pierwotny, bez zapoznawania się z nim.
CECHY DOBREGO STRESZCZENIA
- przekazuje główną myśl tekstu oryginalnego,
- odzwierciedla przekaz autora tekstu,
- posiada krótką formę,
- skrótowo przestawia jakąś sytuację,
- jest bardzo szczegółowy i zwięzły,
- to kwintesencja streszczanego utworu,
- zachowuje chronologię wydarzeń,
- charakteryzuje się obiektywizmem,
- dotyczy tylko tekstu, na którym bazuje.
CO NALEŻY ZROBIĆ, ABY WŁAŚCIWIE NAPISAĆ STRESZCZENIE?
- Po pierwsze: wykonując zadanie związane z napisaniem streszczenia, zawsze na początku zapoznaj się dokładnie z treścią, z tym czego się od Ciebie wymaga. Bowiem czasem może być to streszczenie całego przytoczonego tekstu, a w innym przypadku tylko jego fragmentu. Jest to istotne powiem niedostosowanie się do polecenia, może skutkować nieprzyznaniem Ci punktów.
- Po drugie: przeczytaj tekst bazowy z wielką uwagą i dokładnością. Spróbuj go zrozumieć, podziel go na pewne części, łatwiej wtedy będzie Ci na nim pracować.
- Po trzecie: niezbędne jest wyodrębnienie najważniejszych elementów w treści tekstu, zebranie wszystkich istotnych informacji, zwrócenie uwagi na to co jest niezbędne do uwzględnienia w Twojej pracy oraz dokonanie pewnej klasyfikacji i wybranie kwestii, które są niepotrzebne.
- Po czwarte: wyselekcjonowane informacje musisz ułożyć w kolejności chronologicznej, możesz zestawić to w formie planu wydarzeń.
- Po piąte: czas na najważniejszy, czyli ostatni krok, którym będzie napisanie streszczenia zgodnie z odpowiednimi regułami.
JAKIM STYLEM PISAĆ STRESZCZENIE?
Najważniejsze jest, aby Twoje streszczenie było zrozumiałe dla czytelnika. Oczywiście musi być ono rzeczowe i nie za długie. Musisz stosować krótkie zdania, używać prostego i precyzyjnego języka. Kompozycja Twojego tekstu musi być logicznie uporządkowana, struktura powinna być nieskomplikowana. Ważna jest także zwięzłość przekazu, dlatego też musisz unikać powtórzeń. Mimo, że jest to forma krótkiej wypowiedzi, nie zwalnia to Cię ze stosowania właściwych form językowych, interpunkcyjnych, ortograficznych i stylistycznych.
CZEGO MOŻE NAUCZYĆ CIĘ PISANIE STRESZCZENIA?
- możesz nabyć umiejętność konkretnego wypowiadania się,
- uczysz się selekcjonować zebrane informacje,
- doskonalisz czytanie ze zrozumieniem,
- uczysz się hierarchizować informacje,
- uczysz się precyzyjnego wysławiania się.
JAKICH BŁĘDÓW NIE MOŻESZ POPEŁNIĆ?
- Nie zmieniaj sensu oryginalnego tekstu.
- Nie wygłaszaj swoich opinii, ani odczuć.
- Pisz obiektywnie, a nie subiektywnie.
- Wybieraj z tekstu to co najważniejsze.
- Bądź wierny tekstowi wyjściowemu.
- Skondensuj swoją wypowiedź.
- Stosuj proste i krótkie zdania.
- Nie rozpisuj się.
- Unikaj osobistych komentarzy.
- Nie przytaczaj dialogów i cytatów.
- Nie kopiuj, streszczaj własnymi słowami.
- Logicznie zestawiaj ze sobą opisywane wydarzenia.
- Nie pomijaj istotnych informacji.
PODSUMOWANIE
Mimo, że streszczenie jest jedną z krótszych form wypowiedzi, którą możesz pisać na maturze, wcale nie oznacza to, że jest ono proste do utworzenia. Umiejętność pisania tekstów takiego typu wymaga przyswojenia sobie wielu teoretycznych informacji, przede wszystkim tych, które zostały przedstawione w tej lekcji. Dzięki temu złożony proces tworzenia streszczenia nie będzie dla Ciebie trudnością. Aby jeszcze lepiej zapamiętać wiadomości dotyczące zasad pisania streszczenia zapraszam do obejrzenia filmiku:
K.M.