czytelnia biblioteczna (fot. freeimages.com)czytelnia biblioteczna (fot. freeimages.com)

Bohater „Lalki” B. Prusa Stanisław Wokulski- romantyk czy pozytywista?

Stanisław Wokulski to główny i chyba najbardziej kojarzony z tą lekturą bohater powieści „Lalka”. Dlatego też warto przyjrzeć się tej postaci z większą uwagą.

Chociażby też, dlatego, że Wokulski często nazywany jest bohaterem przełomu romantyzmu i pozytywizmu. Przez to jest postacią niejednoznaczną, posiadającą cechy charakterystyczne dla jednej i drugiej epoki. Pytanie, jakie się nasuwa to czy można jednoznacznie przyporządkować tego bohatera „Lalki” do jakieś kategorii? Wcale nie jest to proste zadanie. Próba odpowiedzi na to pytanie znajduje się poniżej.
Jednak, jeśli na początku chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o Stanisławie Wokulski, bo na przykład nie czytałeś tej książki, albo zapomniałeś, co nieco, zapraszam do obejrzenia filmiku:

STANISŁAW WOKULSKI, JAKO ROMANTYK

  • Romantyzm przejawiał się w jego zachowaniu, wyznawanych poglądach, wartościach i przyjmowanych postawach. Porównać go można chociażby z Kordianem, czy Werterem.
  • Jako młodzieniec przejawiał duże skłonności patriotyczne. Brał udział w postaniu styczniowym. Ojczyzna była dla niego istotną wartością, był gotów walczyć o jej wolność i niepodległość. W związku z tym został nawet zesłany do Irkucka na Syberię, gdzie musiał odpokutować udział w powstaniu.
  • nauka (fot. freeimages.com)
    Najważniejsze jednak wydaje się jego życie miłosne. Bowiem tkwił on w niszczącym, nieszczęśliwym uczuciu, którym obdarzył Izabele Lęcką. Była to miłość niespełniona, która zdeterminowała całkowicie zachowanie Wokulskiego i znacznie wpłynęła na jego dalsze życie i stała się jego celem.
  • Kobieta, w której kochał się Stanisław Wokulski była przez niego idealizowana.
  • Miłość powoduje u niego zaślepienie. Nie dostrzega rzeczywistości taką, jaka ona jest. Uczucie jest od niego silniejsze.
  • Niepowodzenia w miłości, kolejne klęski w staraniach o zdobycie serca wybranki doprowadziły go do depresyjnego stanu, myślenia o śmierci a w efekcie do nieudanej próby samobójczej.
  • Wokulski jest bardzo sentymentalną postacią, jest wrażliwy, wierzy w moc przeznaczenia, jest skory do melancholii, stanów refleksyjnych. Jednak jego nastrój może się szybko zmienić. Tak też było z jego miłością do Izabeli, raz ją kochał i był gotów wiele dla niej poświęcić, a innym razem twierdził, że to nie ma sensu i nic z tego nie będzie.
  • Przy tym jest także bardzo zmienny, porywczy i wybuchowy, łatwo wytrącić go
    z równowagi.
  • Jak przystało na romantyka jest także wyobcowany, dotyka go samotność, mimo, że przebywa wśród ludzi i ma wielu przyjaciół. Jest indywidualistą.
  • Także przedstawiony koniec powieści nie jest jednoznaczny dla jego historii. To tajemnica, tak naprawdę nie wiemy, w jaki sposób dalej potoczyły się jego losy.

STANISŁAW WOKULSKI, JAKO POZYTYWISTA

  • Jest bardzo zdeterminowany i ambitny, zawsze dąży do zamierzonego celu, mimo przeciwności, jakie go spotykają.
  • W młodości nie miał możliwości zdobyć gruntownego wykształcenia, jednak sam się douczał, dużo czytał, na własną rękę próbował zgłębiać tajniki wiedzy.
  • Nauka była dla niego ważną częścią życia, wierzył, że otworzy mu ona nowe możliwości. Bardzo chciał poszerzać swoją wiedzę o tym, co go otacza.
  • Był człowiekiem czynu. Nie siedział biernie z założonymi rękami, ale do samego początku parł do przodu i wszytko, co zdobył, było jego własną zasługą, był z tego dumny. Do wszystkiego doszedł samodzielnie.
  • Jest mądry, inteligentny, świadomy swojej wiedzy, potrafi ją dobrze wykorzystać.
  • uczniowie w klasie (fot. freeimages.com)
    Wierzył w siłę nauki, rozwój techniki i postęp cywilizacyjny.
  • Kieruje się rozumem, doświadczeniem i postępuje racjonalnie, wszystko skrzętnie kalkuluje.
  • Ma wiele znajomości, duże wpływy. Współpracuje z arystokracją, z ludźmi za granicą.
  • Kibicował ludziom, którzy zajmowali się nauką i różnymi badaniami, na przykład Ochockiemu. Ma do nich szacunek, wspiera ich działania, przede wszystkim poprzez pomoc finansową, żywo także interesuje się ich poczynaniami i efektami ich prac.
  • Zgodnie z hasłami charakterystycznymi dla epoki pozytywizmu podkreśla on wartość, jaką jest praca. Sam także świadczy o tym swoim życiem, bowiem jest postacią bardzo pracowitą.
  • Realizuje także hasła pracy u podstaw oraz pracy organicznej.
  • Jest wrażliwy na potrzeby innych, pomaga potrzebującym, udziela się charytatywnie, ponieważ ma do tego środki.
  • Ważny jest dla niego pieniądz. Twierdzi nawet, że można za niego kupić wszystko, nawet miłość. Rzeczywistość uświadamia go, że jest inaczej.
  • Jest doskonałym kapitalistą. Potrafi świetnie zainwestować środki, aby dużo zyskać i umocnić swoją pozycję. Prowadzi sklep, w którym zatrudnia wiele ludzi, dając im przy tym pracę i przyczyniając się jednocześnie to zwiększania wspólnego dobrobytu.
  • Jest za asymilacją Żydów. Wszystkich ludzi mierzy tą samą miarą, dla niego wszyscy są równi, jest tolerancyjny.

PODSUMOWANIE- JAK TO JEST Z TYM WOKULSKIM?

Szuman, inny bohater tej powieści w taki sposób opisuje Wokulskiego: „stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego”. Idealnie potwierdza to nasze rozważania, dwoistość jego natury oraz to, że nie można go jednoznacznie scharakteryzować. Nawet sam Wokulski mówił, bowiem o sobie: „We mnie jest dwu ludzi jeden zupełnie rozsądny, drugi wariat”.

K.M.

 

Dodaj komentarz:

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

facebook