Literacka Nagroda Nobla przyznawana jest już od 1901 roku. W ciągu tych przeszło stu lat w gronie zdobywców tego prestiżowego wyróżnienia znalazło się czterech Polaków. W kolejności chronologicznej byli to Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz oraz jedyna kobieta w tym gronie, czyli Wisława Szymborska. Jako maturzysta powinieneś bliżej poznać te osoby, ich życie oraz literackie dokonania. Sposobem na to może być cykl artykułów dotyczący polskich laureatów literackiej Nagrody Nobla.
HENRYK SIENKIEWICZ OTRZYMAŁ NOBLA W 1905 ROKU
Na początku zapraszam Cię do zapoznania się z krótkim filmikiem przedstawiającym biografię tego autora:
Warto rozpocząć od tego, że Henryk Sienkiewicz urodził się 5 maja 1846 roku i zmarł 15 listopada 1916 roku, natomiast jego prochy sprowadzono do Polski w 1924 roku. I do teraz mieszczą się one w krypcie katedry św. Jana w Warszawie.
Jest on jednym z najpopularniejszych polskich pisarzy, którzy tworzyli na przełomie XIX i XX wieku. Najbardziej znany jest z pisania powieści, jednak dał się poznać także jako nowelista, znacząca jest także jego działalność publicystyczna i dziennikarska. Warto wskazać, że początkowo zaistniał właśnie dzięki pisaniu felietonów.
Jednak można powiedzieć, że przede wszystkim kojarzą się z nim pisane przez niego powieści historyczny, najbardziej znane z nich to: „Quo Vadis”, „Krzyżacy”, czy trylogia, w której skład wchodzą: „Ogniem i mieczem”, „Potop” i „Pan Wołodyjowski”. Napisał także wiele innych dzieł, które czytane są do dzisiaj: „Janko Muzykant”, „Latarnik”, „Sachem” oraz „W pustyni i w puszczy”.
Dlatego też pisarz ten w 1905 roku został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla za całokształt twórczości, szczególnie, jak wskazano za „wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu”. Henryk Sienkiewicz był pierwszym Polakiem, który zdobył tę nagrodę w dziedzinie literatury oraz ogólnie szóstym laureatem literackiej Nagrody Nobla. Tym bardziej podkreśla to doniosłość tego wyróżnienia. Ważne jest także to, że już od samego początku przyznawania tej nagrody, czyli od 1901 roku, był on wymieniany w gronie faworytów. Nobel był dla Sienkiewicza wielkim wyróżnieniem, był oczywiście nagrodą za jego kunszt pisarski, przyniósł mu także jeszcze większą sławę. Autor chciał jak najlepiej wykorzystać ten swój czas. Zawsze miał on na uwadze swoją ojczyznę oraz Polaków, bowiem wiele razy pisał „ku pokrzepieniu serc”. Także w tym przypadku chciał zwrócić uwagę świata na ciężką sytuację, w jakiej znalazła się w tamtych czasach Polska. Podkreślał, że to wyróżnienie należy nie tylko do niego, ale do wszystkich Polaków, których pozbawiono wtedy własnego państwa. Odbierając nagrodę mówił:
„Jednakże zaszczyt ten, cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszym być musi dla syna Polski! (…) Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że ona żyje! (…) Głoszono ją niezdolną do myślenia i pracy, a oto dowód, że działa! (…) Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać!”.
podsumowanie
Henryk Sienkiewicz niezaprzeczalnie jest jednym z najbardziej znanych polskich pisarzy wszechczasów. Jego utwory nie tracą na aktualności nawet w dzisiejszych czasach.
Według jego dzieł wiele razy zrealizowano w naszym kraju filmy, postały chociażby: „W pustyni i w puszczy”, „Krzyżacy”, „Quo Vadis”, zekranizowano także trylogię. Warto również zauważyć, że w 2016 roku minęło 100 lat od śmierci tego autora, dlatego też Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił go Rokiem Henryka Sienkiewicza, czym oddano mu hołd. Historię życia Sienkiewicza można doskonale poznać dzięki odwiedzeniu jego Pałacyku w Oblęgorku, w którym mieści się muzeum poświęcone autorowi.
W poniższym filmiku przedstawione jest to warte poznania miejsce:
K.M.