„Wesele” to lektura bardzo istotna ze względu chociażby na jej symboliczny charakter. Oprócz tego utwór ten charakteryzuje się: zindywidualizowanym językiem, tematyką dotyczącą spraw narodowych, widoczna jest w nim także synteza sztuk oraz typowe cechy dramatu. Jednak tak jak już wspomniałam najważniejszy w tej lekturze powinien być dla Ciebie jej symboliczny charakter.
Występują w niej symboliczne sceny, bohaterowie, przedmioty już sam tytuł może nieść pewne przesłanie. Bowiem jest największe prawdopodobieństwo, że właśnie ze względu na największą reprezentatywność tych elementów to właśnie o nie zapyta Cię egzaminator. Dlatego też zachęcam do uważnego zapoznania się z tą lekcją, na pewno będzie ona dla Ciebie pomocna :)
Zatem jakie symbole występują w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego? Odpowiedź poniżej:
przedmioty
- Złoty róg: jego dźwięk rozpoczynał powstanie. Dzięki temu stał się symbolem bojowego ducha i zagrzewania do walki. Jego moc miała wyrwać naród z letargu. Był szansą na odzyskanie utraconej niepodległości.
- Złota podkowa: nawiązuje do starych obyczajów, bowiem dla znalazcy stanowi zapowiedź szczęścia, jakie go spotka. Jednak, jeśli schowa się go i będzie chciało niejako „zachować szczęście na później” będzie to wyrazem egoizmu i chciwości.
- Sznur: symbol polskiej niewoli po utracie niepodległości.
- Pawie pióra: stała się symbolem prywatnej własności. To oznaka dumy narodowej, próżności i nadmiernej pychy. Stanowią pewnego rodzaju ostrzeżenie przed przywiązywaniem zbyt dużej wagi do rzeczy materialnych.
- Chata bronowicka: to niejako miniatura Polski. Osoby, które w niej przebywają są z różnych grup społecznych, stanowią swoisty przekrój polskiego społeczeństwa. W tym miejscu dochodzi do zawarcia „przymierza” między chłopami a inteligencją.
- Kaduceusz: należący do Stańczyka przedmiot, symbolizujący przywództwo polityczne oraz zdezorientowania społeczeństwa i uśpienia narodu, jest rekwizytem pełnym ironii.
- Kosa racławicka: symbol patriotyzmu chłopów i ich gotowości do walk.
bohaterowie
- Chochoł: to krzak róży, owinięty na zimę, chroni on roślinę przed śniegiem i mrozem. Tak jak róża owinięta słomą przed chłodem, tak i polski naród jest odrętwiały i uśpiony. Jest on symbolem niemocy, dekadentyzmu, marazmu, letargu, w którym utknęło społeczeństwo. Jednak stanowi on także wyraz swoistej nadziei, na to, że i dla Polaków nadejdzie wiosna, która będzie dla nich czasem ożywienia.
- Stańczyk: to postać pojawiająca się na obrazie Jana Matejki, w tej lekturze ukazuje się on Dziennikarzowi. Często jest on kojarzony z postawą zadumania i zasmucenia nad losami ojczyzny. Jest symbolem troski o Polskę i jej przyszłość. Symbolizuje także polityczną mądrość i konserwatyzm.
- Rycerz: wskazuje na postać Zawiszy Czarnego, objawia się poecie. Jest symbolem waleczności, działania, zwraca uwagę na nieuniknioną konieczność walk o odzyskanie niepodległości. Oznacza on potrzebę wybrania przywódcy, który powinien doprowadzić kraj do zwycięstwa.
- Hetman: objawia się Panu Młodemu, jako nawiązanie do postaci hetmana Franciszka Ksawerego Branickiego, uczestnika Targowicy. To symbol zdrady narodowej, hańby i magnackiej pychy. Wskazuje on na to, że ożenek Pana Młodego z chłopką to zdrada jego grupy społecznej.
- Upiór: związany jest z postacią przywódcy rabacji galicyjskiej z 1846 roku – Jakuba Szeli. To symbol znanej z historii nienawiści, jaka istniała pomiędzy szlachtą i chłopami, wskazuje na to, że te podziały nadal są obecne i nic nie wskazuje na to, że miałoby się to zmienić.
- Jasiek: symbolizuje postawę, jaką często przyjmowali chłopi. To wyraz nieświadomości powagi sytuacji, nieprzygotowania do walki i wielkiej naiwności.
- Wernyhora: widzi go Gospodarz. Wernyhora, jako wieszcz i prorok był symbolem narodowej walki i dążenia do porozumienia ponad podziałami. Wzywa do czynu i motywuje do walki w imię niepodległości.
sceny
- „scena zasłuchania”: to bezczynne, bierne czekanie na cud, symbol marazmu społeczeństwa.
- „sceny wesołego tańca”: chęć oderwania się od brutalnej rzeczywistości, pragnienie beztroski i radości.
- „scena tańca w kole”: to wyraz niemocy narodu, trwania w martwym punkcie, poddania się, bierności, niemożności zmiany swojej sytuacji, hipnotyczne krążenie wokół problemów.
Powyższe zestawienie wskazuje na najbardziej reprezentatywne elementy tego utworu, które posiadają symboliczne znaczenie. Można je odczytywać wieloznacznie i dzięki temu głębiej zrozumieć przekaz tej lektury. Lepiej wtedy jest nam odczytać sens zachowań bohaterów oraz poruszanych problemów politycznych i społecznych.
Na zakończenie zapraszam do obejrzenia podsumowującego filmiku:
K.M.