Jak zapewne wiesz, na maturze podstawowej z języka polskiego oprócz rozprawki znajdują się dwa zestawy zadań sprawdzających umiejętność czytania ze zrozumieniemi wiedzę na temat języka. Aby poprawnie rozwiązać tę część egzaminu, należy umieć bezbłędnie rozpoznać styl dołączonego tekstu.Ponieważ wielu maturzystów ma obawy czy dobrze poradzi sobie z tym zadaniem, przygotowaliśmy dla krótki poradnik. Za jego pomocą dowiesz się z niego jak szybko i sprawnie rozpoznać stylpublicystyczny, naukowy oraz popularno-naukowy. Z jego pomocą nauczysz się bezbłędnie je rozróżniać!
Dlaczego warto zapoznać się z tym zagadnieniem?
Teksty w pierwszej części egzaminu maturalnego są nieliterackie, zazwyczaj zaliczają się do któregoś z wyżej wymienionych stylów. Nawet jeśli pytania nie będą dotyczyły bezpośrednio jego rozpoznania, wiedza ta umożliwi Ci lepsze zrozumienie tekstu, a dzięki temu pomoże w napisaniu streszczenia czy scharakteryzowaniu środków językowych i retorycznych użytych przez autora. Ponadto tekst publicystyczny, popularnonaukowy czy naukowy, dotyczący wiedzy o języku, możesz wylosować na maturze ustnej z języka polskiego.
Koniecznie zajrzyj do poprzednich artykułów i przypomnij sobie, jak rozpoznawać tekst popularnonaukowy oraz publicystyczny:
Tym razem skupimy się na tekście naukowym.
Tekst naukowy, czyli jaki?
W tego typu tekście najważniejsze jest rzeczowe, obiektywne i specjalistyczne przedstawienie zagadnienia. W związku z tym musi on dotyczyć tematyki naukowej oraz być napisany stylem naukowym, co sprawia, że bywa trudny w odbiorze dla czytelników nieposiadających dużej wiedzy w opisywanej dziedzinie. Zrozumienie mogą ułatwić dołączone przypisy, które wyjaśniają trudne pojęcia.
Jaki jest cel takiego tekstu?
Głównym celem tego typu tekstu jest przekazanie informacji naukowych na dany temat, przeważa więc funkcja informacyjna.
Jaka jest rola autora w tekście naukowym?
Ze względu na obiektywny charakter tekstu naukowego autor nie wyraża w nim swojej opinii, powinnien pozostać „przezroczysty”, dlatego najczęściej tego typu tekst pisane są w formie bezosobowej. Najważniejsza są przekazywane informacje, a nie zdanie autora na ich temat.
O czym jest tego typu tekst?
Tekst naukowy, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy tematów naukowych. Zazwyczaj będzie ograniczał się do jednej dziedziny np. językoznawstwa i zawierał tezę badawczą np. na temat czyjejś twórczości. Może przedstawiać historię pewnych procesów, bądź analizować te dziejące się obecnie, może opisywać wyniki przeprowadzonych badań lub odwoływać się do literatury naukowej, opcji jest wiele, mogą się ze sobą łączyć. Jednak zawsze będzie na tematy naukowe, na maturze z języka polskiego prawdopodobnie z dziedziny językoznawstwa (nauki o języku) lub literaturoznawstwa (nauki o literaturze).
Jakim językiem jest napisany?
Styl naukowy wyróżnia się precyzyjnością, używaniem terminologii specjalistycznej, brakiem potocyzmów i frazeologizmów oraz stosowaniem zdań wielokrotnie złożonych. Ponadto w tekście naukowym można znaleźć przypisy oraz odwołania do opinii naukowców bądź wyników badań.
Jaka jest kompozycja takiego tekstu?
Tekst naukowy jest logicznie uporządkowany. We wstępie znajduje się teza lub problem badawczy, w rozwinięciu udowodnienie tezy lub próba rozwiązania problemu, zawsze z odwołaniem do innych prac naukowych lub badań. Wszystkie wnioski zostają podsumowane i uporządkowane w zakończeniu. Pod tekstem znajdują się przypisy wyjaśniające znaczenie specjalistycznych pojęć.
Gdzie spotkamy takie teksty?
Pod tekstem na egzaminie materialnych znajduje się jego źródło, warto zwrócić na nie uwagę. Teksty naukowe pochodzą najczęściej z podręczników akademickich lub rozpraw naukowych, mogą to być też referaty, wykłady, czy eseje.
Podsumowanie
Podstawową wyróżnikiem tekstu naukowego jest to, że dotyczy on tematu naukowego, a autor pozostaje w cieniu rozważań- najważniejsze pozostają obiektywnie przekazywane informacje. Najważniejsze cechy tego stylu to: precyzyjne formułowanie myśli, brak zabarwienia emocjonalnego, przewaga zdań wielokrotnie złożonych, posługiwanie się formą bezosobową oraz pojęciami specjalistycznymi. Warto porównać te informacje z cechami pozostałych stylów: tekst popularnonaukowy, tekst publicystyczny. Powodzenia!
Emilia Zachoszcz
Loading ...
Komentarze: