Czas, o którym uczysz się na języku polskim został podzielony na epoki literackie. Zrobiono to, aby ułatwić przyporządkowanie dzieła, twórcy czy prądu myślowego do określonego przedziału czasowego. Na maturze z języka polskiego z pewnością spotkasz się z zadaniem, przy rozwiązywaniu, którego będziesz musiał wykazać się zdobytą wiedzą na ten temat. W tym artykule chcemy pomóc Ci uporządkować sobie informacje dotyczące twórców w antyku.
Literatura antyczna
Utworami, które powstały w czasie trwania epoki antycznej są:
- Iliada Homera
- Odyseja Homera
- Antygona Sofoklesa
- Król Edyp Sofoklesa
- Pieśni Horacego
Kto tworzył w antyku?
Homer, czyli pierwszy epik, żył na przełomie IX i VIII wieku p.n.e. To grecki pieśniarz wędrowca, którego imię sugeruje, że był niewidomy. Uznawany jest za jednego z pierwszych greckich poetów. Przekształcił pieśń poetycką w poezję pisaną.
Sofokles żył w V wieku p.n.e. Zreformował teatr, wprowadzając możliwość przebywania na scenie trzech aktorów jednocześnie i rozszerzył chór o większą liczbę osób. Poza tworzeniem dzieł zajmował się również polityką, opracowywaniem strategii wojskowych i nabożeństwami. Napisał w swoim życiu ponad sto tragedii i dramatów.
Horacy żył na przełomie I i II wieku p.n.e. Jeden z najwybitniejszych poetów rzymskich, tworzył satyry, wiersze i pieśni, zwane odami. Wprowadził pojęcie satyry jako nowy gatunek. Był wyznawcą stoickich tez.
Antyczne gatunki literackie
Gatunkami, które wywodzą się z antyku są:
- epos
- tragedia
- komedia
- pieśń, hymn, oda
Co to jest epos?
Epos charakteryzuje się:
- wierszowaniem, rozpoczynając się inwokacją
- wspominaniem ważnego zdarzenia narodowego, gdzie tłem jest wojna bądź przełomowe wydarzenia historyczne
- opisaniem zdarzenia emanują patosem, przedstawione są w podniosły sposób i nie zawierają scen komicznych ani osób z niskich rodów
- tekstem zawierającym dużo epitetów i porównań homeryckich
- opisywaniem batalistycznych scen
- realizmem i niezwykłą szczegółowością opisów stroi i przedmiotów
- powstaniem etosu rycerskiego
Liryka w antyku
Z liryki, która powstały w tej epoce, możemy wyróżnić:
- pieśni
- hymny
- treny
- sielanki
Dramat tragiczny
Tragedia grecka charakteryzuje się:
- przeznaczeniem do wystawiania na scenie
- wprowadzeniem bohatera tragicznego i konfliktu tragicznego
- podziałem na stasimony i epejsodiony
- rozpoczynaniem i zakończeniem komentarzem chóru, który pełni rolę komentatora
- akcją, która polega na intrydze, przez punkt kulminacyjny i rozwiązanie konfliktu, które prowadzi do klęski bohatera
- obowiązującą zasadą trzech jedność: czasu, miejsca i akcji
- przestrzeganiem zasady decorum – dostosowanie stylu podniosłego do gatunku tragicznego
- wystąpieniem katharsis, czyli oczyszczenia, które spływa na widza dzięki uczuciu litości i trwogi, jaką przeżywa wraz z bohaterem.
Komedia
Ten gatunek jest uznawany w antyku za niski. Tworzył go jedynie Arystofanes.
Ważny typ bohatera antycznego
W antyku za sprawą dramatu wykreowany został typ bohatera tragicznego. Postać ta znajduje się w sytuacji tragicznej, musi dokonać wyboru, ale cokolwiek zrobi jest skazana na klęskę. W późniejszych epokach literackich ten typ bohatera również będzie się pojawiał.
Podsumowanie
Wiedza o dziełach i twórcach, które są charakterystyczne dla danej epoki jest niezbędna do napisania egzaminu maturalnego z języka polskiego. Przyda Ci się podczas odpowiedzi ustnej, a także przy podejmowaniu pisania wypracowania.
J.K.
Loading ...
