Matura 2005 na poziomie podstawowym składała się z dwóch części. Na rozwiązanie arkusza uczniowie mieli 170 minut.
W pierwszej części zdający zmierzyli się z tekstem „Dzikie słówka”, na podstawie którego musieli udzielić odpowiedzi na 16 podanych pytań. 13 z nich stanowiły zadania otwarte. Egzaminatorzy sprawdzali nie tylko rozumienie czytanego tekstu, ale również umiejętność tworzenia spójnych i krótkich wypowiedzi. Pytania dotyczyły zarówno znajomości bohaterów, jak i samej treści oraz przebiegu zdarzeń. Zadanie rozszerzonej odpowiedzi, z jakimi zmierzyli się zdający, to:
- W jakim celu małżeństwo Kelloggów przeprowadziło eksperyment opisany przez autora w akapicie 1.?
- Wyjaśnij, dlaczego czasownik „zaadaptowali”, którym autor posługuje się przy okazji opisywania eksperymenty Kelloggów, jest wzięty w cudzysłów.
- W kontekście akapitu 4. wyjaśnij określenie „feralne dzieci”.
- W akapicie 5. występuje sformułowanie „romantyczna fikcja”. Wypisz z akapitu 4. wyrażenie o znaczeniu przeciwstawnym do tego sformułowania.
- Na podstawie akapitu 4. wyjaśnij, co zdaniem wielu badaczy jest „fundamentalnym atrybutem człowieczeństwa”.
- Co łączy postaci Romulusa i Remusa, Tarzana oraz Mowgliego? Odpowiedz na podstawie akapitu 5.
- W akapicie 5. autor pisze: „Legenda o powstaniu Rzymu […] nie ma w tym względzie naukowej wartości”. Które z akapitów 4., 5. pozwalają na takie stwierdzenie?
- Na podstawie akapitu 6. sformułuj tezę, której uzasadnieniem jest akapit 7.
- W jakim celu autor artykułu w akapicie 6. przywołuje postać twórcy systematyki żywych organizmów – Karola Linneusza?
- W kontekście akapitu 8. wyjaśnij, co stanowi przedmiot badań psycholingwistyki.
- Jakiej tezy, która usatysfakcjonowała władcę, dowiodło doświadczenie przeprowadzone przez faraona Psamtika? Odpowiedz na podstawie akapitu 11.
- W kontekście historii opisanej w akapicie 12. wyjaśnij ostatnie zdanie przeczytanego tekstu (akapit 13.)
Druga część wymagała stworzenia własnego tekstu w oparciu o podane fragmenty. Maturzyści mieli do wyboru dwa tematy. Pierwszy brzmiał: Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z „Potopu” Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworu. Druga możliwość tematu prezentowała się następująco: Analizując wypowiedzi bohaterów romantycznych, porównaj postawę Kordiana i Męża. W interpretacyjnych wnioskach wykorzystaj wiedzę o utworach, z których pochodzą fragmenty. Dodatkowo, zdający mogli oprzeć się na fragmentach „Kordiana” oraz „Nie-Boskiej Komedii”.
Dłuższa wypowiedź sprawdzała umiejętność tworzenia logicznego i zwięzłego tekstu na wybrany temat. Zdający musieli wykazać się znajomością nie tylko lektur, ale również łatwością w wyrażaniu poglądów na dany temat. Szczególnie przy analizie porównawczej dwóch postaci, ważne było, aby wyciągać słuszne wnioski.
Zobacz arkusz
http://www.cke.edu.pl/images/stories/Matura2005/polsi_podst_a1.pdf
źródło: cke.edu.pl