Egzamin maturalny z biologii w 2010 roku odbył się 10 maja. Arkusz egzaminacyjny z biologii dla poziomu rozszerzonego składał się z 34 zadań; na ich rozwiązanie maturzyści mieli 150 minut. Zadania zawarte w arkuszu sprawdzały większość wiadomości i umiejętności opisanych w standardach wymagań egzaminacyjnych dla poziomu rozszerzonego.
W arkuszu dominowały zadania sprawdzające umiejętność wykorzystania posiadanej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych oraz umiejętności analizy, interpretacji i przetwarzania informacji pochodzących z różnych źródeł. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań z arkusza egzaminacyjnego zdający mógł uzyskać maksymalnie 60 punktów.
W arkuszu wykorzystano materiały źródłowe w formie schematów, rysunków, tabel oraz tekstów, stanowiące podstawę do analizowania, wyjaśniania i interpretowania problemów biologicznych.
Zadania miały charakter najczęściej otwarty, niewiele zadań było zamkniętych; m. in. zadanie 12., polegające na określeniu prawdziwości informacji zawartych w tabeli.
Zadanie 1. przedstawiało schemat podziału komórki macierzystej i dalsze losy komórek potomnych; należało opisać dwie możliwości dalszego rozwoju tych komórek.
W zadaniu 2. należało podać argumenty potwierdzające związek między zmianami zachodzącymi podczas dojrzewania erytrocytów, a ich specjalizacją do transportu tlenu.
W zadaniu kolejnym, trzecim, maturzysta miał za zadanie na podstawie ich wzorów strukturalnych przedstawionych na schemacie porównać budowę cząsteczek glikogenu i celulozy, a następie podać grupy organizmów, u których w komórkach występuje celuloza i określić, jaką rolę pełni.
Zadanie 4. wymagało przyporządkowania elementów drewna do wskazanych funkcji, a 5. interpretacji informacji w tekście o możliwościach wykorzystania odkrycia białka GEP.
Zadanie 6. polegało na scharakteryzowaniu podanych przemian metabolicznych, 7. na wyjaśnieniu przyczyny utraty aktywności enzymu oksydazy polifenolowej w bulwach ziemniaka, a 8. – na rozpoznaniu procesów anabolicznych wśród innych procesów metabolicznych.
Zadanie 9. wymagało wykorzystania dwóch umiejętności: rozumienia oraz tworzenia informacji. Pierwsza część opierała się na rozpoznaniu produktu oddychania beztlenowego, które zostało opisane w doświadczeniu, a druga na zinterpretowaniu wyniku opisanego doświadczenia.
W zadaniu 10. wymagane było wyjaśnienie znaczenia sprzężonego transportu fosfotrioz i fosforanu dla przebiegu fotosyntezy na podstawie schematu.
W zadaniu 11. maturzysta miał podać nazwę procesu zachodzącego w komórkach roślin i dostarczającego cząsteczek ATP i NADH niezbędnych do asymilacji siarki, a następnie wyjaśnić, jaka jest rola NADH i NADPH jako czynników redukujących w tym procesie.
Zdający w zadaniu 12. mieli ocenić prawdziwość informacji zawartych w tabeli, a w 13. na przykładzie rozmieszczenia aparatów szparkowych w skórce liścia wykazać przystosowanie roślin do życia w różnych środowiskach.
Zadanie 14. miało na celu sprawdzić tworzenie informacji; tutaj maturzysta miał sformułować wniosek dotyczący zmienności badanej cechy.
Umiejętność korzystania z informacji była sprawdzana w zadaniu 15. – należało wybrać schemat ilustrujący cykl rozwojowy tasiemca uzbrojonego i uzasadnić ten wybór, a następnie wskazać przykłady pasożytów, które w cyklu rozwojowym mają jednego żywiciela.
Zadanie 16. składało się z trzech podpunktów: w podpunkcie a. należało scharakteryzować proces rozmnażania się roślin okrytozalążkowych, w b. wyjaśnić proces podwójnego zapłodnienia u tych roślin, a w c. przedstawić znaczenie tego zapłodnienia.
W 17. zadaniu należało podać argumenty, które potwierdzałyby, że łuskiewnik jest pasożytem, a w 18. – na podstawie danego schematu rozpoznać typ układu krążenia u ślimaka oraz ustalić kierunek przepływu krwi oraz określić rodzaj wskazanych naczyń w tym układzie.
Zadanie 19. wymagało wyjaśnienia różnicy między procesem trawienia tłuszczów w żołądku i w dwunastnicy, a następnie przedstawienia przyczyny powstawania próchnicy zębów.
Kolejne, 20. zadanie polegało na ustaleniu parametrów opisujących żyły (i uzasadnieniu swojego wyboru). Następne (21.) natomiast na interpretacji informacji dotyczących powstawania odruchu warunkowego oraz wyjaśnieniu mechanizmu powstawania klasycznego odruchu warunkowego.
W zadaniu 22. maturzysta miał wyjaśnić przyczynę upośledzenia prawidłowych funkcji komórek w organizmie człowieka po spożyciu muchomora sromotnikowego oraz wyjaśnić przyczyny wystąpienia w pierwszej kolejności niewydolności wątroby spowodowanej zatrudnień ?-amanityną.
Zadaniem maturzysty w poleceniu 23. było określenie działań, które przygotowują pacjenta do przeszczepu narządu, a w 24. miał on ustalić i zapisać genotypy rodzicielskie.
Głównym warunkiem do rozwiązania zadania 25. było określenie genotypu pokolenia rodzicielskiego i genotypów potomstwa na podstawie opisu krzyżówki genetyczne, podobnie zadanie 26. dotyczyło genetyki – należało wyjaśnić podstawowe zasady niedziadzienia cech oraz określić fenotypy potomstwa i ustalić ich stosunek liczbowy w opisanej krzyżówce.
Zadanie 27. polegało na podaniu przykładu praktycznego wykorzystania wyników przeprowadzonych badań z wykorzystaniem opisanej techniki inżynierii genetycznej, 28. – na wskazaniu właściwej metody wprowadzania obcego DNA stosowanej przy tworzeniu GMO.
W zadaniu 29. zdający musiał określić przypadek dryfu genetycznego w populacji na podstawie choroby Huntingtona. W 30. – rozpoznać i podać nazwę zależności międzygatunkowej w przykładzie koewolucji przedstawionym w zadaniu oraz wyjaśnić korzyści dla układu symbiotycznego ze zdolności wytwarzania przez H. bihai dwóch rodzajów kwiatów.
Zadanie 31. wymagało interpretacji opisanej metody oczyszczania wód i ścieków raz podania wad fitooczyszczania.
Kolejne zadanie, 32., polegało na wybraniu odpowiedniego wariantu wśród łańcuchów troficznych – takiego, w którym występuje największa różnica między energią przyswojoną przez pierwsze i ostatnie jego ogniwo.
Zadanie przedostatnie (33.) składało się z trzech podpunktów, a każdy sprawdzał zasób wiedzy maturzysty. W podpunkcie a. należało określić czynnik środowiska decydujący o typie ekosystemu lądowego, w b. – wskazać rodzaj łańcucha pokarmowego występującego w ekosystemie heterotroficznym, a w c. – wyjaśnić zasady funkcjonowania ekosystemu autotroficznego.
Ostatnie, 34. zadanie polegało na wyjaśnieniu znaczenia glonów tworzących łąki podwodne dla utrzymania różnorodności biologicznej ryb.
Arkusz maturalny online:
Marta Kozownicka
źródło: cke.edu.pl
Loading ...
