Matura 2012 z języka polskiego – Wymagania egzaminacyjne w zakresie wiedzy o języku

Chociaż w trakcie nauki w szkole średniej miałeś więcej lekcji literackich niż językowych, to egzamin maturalny z języka polskiego sprawdza także, w jakim stopniu opanowałeś poszczególne zagadnienia z zakresu wiedzy o języku. Zapoznaj się ze standardami wymagań egzaminacyjnych, a będziesz wiedział, jakie wiadomości i umiejętności będą sprawdzane na maturze z polskiego.

Przystępując do egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie podstawowym, obowiązuje Cię znajomość następujących zagadnień z zakresu wiedzy o języku:

• znak, typy znaków, znak jako system, język jako dwuklasowy system znaków;
• podsystemy języka (fonetyczny, leksykalny, gramatyczny), wyraz, forma wyrazowa;
• synonimia, antonimia, polisemia, homonimia leksykalna;
• frazeologizmy (wyrażenia, zwroty, frazy);
• neosemantyzacja;
• kultura języka, norma językowa, błąd językowy (błąd wymowy, fleksyjny, składniowy, leksykalny, znaczeniowy, frazeologiczny, stylistyczny, ortograficzny, interpunkcyjny);
• polszczyzna mówiona, polszczyzna pisana;
• dialekt ludowy, gwara ludowa, gwara środowiskowa, gwara zawodowa, regionalizm językowy;
• styl językowy, style artystyczne (indywidualny, typowy), style użytkowe, style pisane (urzędowy, dziennikarski, publicystyczny, naukowy), style mówione (monologowy, dialogowy);
• stylizacja językowa, archaizacja, dialektyzacja, kolokwializacja tekstu;
• akt mowy (rodzaje, składniki i sens dosłowny i intencjonalny aktu mowy);
• funkcje tekstów językowych (komunikacyjna, impresywna, ekspresywna i poetycka);
• perswazja językowa, manipulacja, etyka językowa;
• pytanie retoryczne, elipsa, metafora;
• stosowność wypowiedzi, język oficjalny, język nieoficjalny;
• językowy savoir-vivre, zasady grzeczności językowej;
• rozwój języka polskiego (procesy fonetyczne i leksykalne: rozwój znaczeniowy wyrazów, zapożyczenia);
• zapożyczenia w polszczyźnie, zapożyczenie leksykalne, kalka językowa (znaczeniowa, strukturalna);
• wartość języka (autoteliczna, użytkowa).

 

Na poziomie rozszerzonym obowiązują Cię wszystkie zagadnienia z poziomu podstawowego, a ponadto znajomość takich zagadnień, jak:

• stylizacja biblijna;
• funkcje tekstu (kreatywna i fatyczna);
• retoryczna organizacja tekstu, okres retoryczny tekstu;
• cechy języka poszczególnych epok literackich.

Źródło: www.cke.edu.pl (Informator o egzaminie maturalnym od 2008 roku, Język polski)

Anna Szcześniak