Czy warto czytać lektury maturalne? Sprawdź i zdecyduj!

Od lat toczy się swoista „walka” pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami czytania lektur. Jedni twierdzą, że przeczytanie wszystkich książek to podstawa do matury z języka polskiego, natomiast inni są zdania, że można zdać nie czytając ani jednej z nich. Jest wielu uczniów, którzy już na sam dźwięk słowa „lektura” mają gęsią skórkę i skutecznie odstrasza ich to od zapoznania się z danym utworem. Tym bardziej, że dorastający ludzie twierdzą, że jeśli coś jest odgórnie narzucone to na pewno ich to nie zaciekawi. Nawet nie próbują się z tym zapoznać. I to jest ich wielki błąd i strata.

CZY WARTO CZYTAĆ WSZYSTKIE LEKTURY?

Z pewnością zgodzisz się, że przez okres swojej edukacji, czy to w szkole podstawowej, czy w liceum jesteś proszony o przeczytanie lektur bardziej i mniej ciekawych. Zapoznanie się z tymi pozycjami pozwala Ci w sposób przekrojowy poznać utwory twórców kolejny epok, masz także możliwość pracy nad wieloma tekstami w kontekście innych dzieł literackich.
Jeśli dotychczas czytanie lektur spychałeś na drugi plan, to przynajmniej w klasie maturalnej dobrze byłoby bardziej przyłożyć się do tego zadania! :) Na początek zapoznaj się ze spisem udostępnionym przez CKE jako „Podstawa programowa przedmiotu język polski”.
Mam jednak dla Ciebie dwie dobre informacje!

• Po pierwsze duża część poniższych pozycji jest dość krótka i zapoznanie się z nimi nie zajmie Ci dużo czasu.
• Po drugie nie musisz czytać wszystkich poniższych pozycji w całości. Wystarczy, że z częścią z nich zapoznasz się we fragmentach.

TEKSTY NA POZIOMIE PODSTAWOWYM, KTÓRE TRZEBA POZNAĆ W CAŁOŚCI:

• Sofokles „Antygona” lub „Król Edyp” (wersja literacka lub spektakl teatralny),
• „Bogurodzica”,
• „Lament Świętokrzyski”,
• wybrane pieśni, treny i psalm J. Kochanowskiego,
• wybrane sonety Mikołaja Sępa Szarzyńskiego,
• W. Szekspir „Makbet” lub „Hamlet”,
• A. Mickiewicz: wybrane sonety i inne wiersze, „Dziady” część III oraz „Pan Tadeusz”,
• wybrane wiersze J. Słowackiego i C. K. Norwida,
• B. Prus „Lalka”,
• wybrany utwór F. Dostojewskiego np. „Zbrodnia i kara”, „Łagodna”,
• J. Conrad „Jądro ciemności”,
• J. Kasprowicz, K. Przerwa-Tetmajer, L. Staff – wybrane wiersze,
• S. Wyspiański „Wesele”,
• W. Reymont „Chłopi” Tom I – jesień,
• wybrany utwór S. Żeromskiego,
• wybrane wiersze: Bolesława Leśmiana, Juliana Tuwima, Jana Lechonia, Juliana Przybosia, Józefa Czechowicz, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Różewicza, Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta, Ewy Lipskiej, Adama Zagajewskiego, Stanisława Barańczaka,
• wybrane opowiadanie J. Iwaszkiewicza oraz T. Borowskiego,
• B. Schulz- wybrane opowiadanie,
• wybrane utwory M. Białoszewskiego,
• wybrany dramat dwudziestowieczny z literatury polskiej (np. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Sławomira Mrożka lub Tadeusza Różewicza),
• wybrana powieść polska z XX lub XXI w. (np. Marii Kuncewiczowej „Cudzoziemka”, Zofi Nałkowskiej „Granica„, Józefa Mackiewicza „Droga donikąd„, Stanisława Lema „Solaris”, Juliana Stryjkowskiego „Austeria„, Tadeusza Konwickiego „Kronika wypadków miłosnych„),
• wybrana powieść światowa z XX lub XXI w. (np. Franza Kafki „Proces”, Alberta Camusa „Dżuma„, George’a Orwella „Rok 1984„, Isaaca Bashevisa Singera „Sztukmistrz z Lublina„, Gabriela Garcii Marqueza „Sto lat samotności„, Umberto Eco „Imię róży„).

LEKTURY DODATKOWE, KTÓRE WYBIERA TWÓJ NAUCZYCIEL:

• wybór mitów,
• „Dzieje Tristana i Izoldy”,
• M. Cervantes „Don Kichote”,
• J. Chryzostom Pasek „Pamiętniki”,
• I. Krasicki: wybrana satyra lub „Monachomachia”,
• A. Mickiewicz „Dziady” część IV,
• J. Słowacki „Kordian„,
• W. Gombrowicz „Ferdydurke”,
• I. Amiel – wybrane opowiadanie z tomu „Osmaleni” lub H. Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem„;
• G. Herling-Grudziński „Inny świat”,
• R. Kapuściński „Podróże z Herodotem”,
• Biblia (wybrane psalmy, fragmenty: Pieśni nad Pieśniami, Księgi Hioba, Apokalipsy św. Jana).

CO JESZCZE WARTO ZNAĆ?

Zdecydowanie powinieneś zapoznać się z wybranymi filmami z twórczości polskich reżyserów (np. K. Kieślowskiego, A. Munka, A. Wajdy, K. Zanussiego) oraz nagraniem telewizyjnym homilii Jana Pawła II wygłoszonej 2 czerwca 1979 roku w Warszawie na Placu Zwycięstwa.

ALE CZY TO WSZYSTKO ZAPEWNI CI SUKCES?

Niestety samo przeczytanie tych utworów to dopiero połowa sukcesu. Ważne, żeby zrobić to odpowiednio. Mianowicie, konieczne jest zapoznanie się z lekturą w taki sposób, aby po prostu ją zrozumieć. Będzie to możliwe, jeśli wyodrębnisz z każdej lektury najważniejsze wątki, skupisz się na bohaterach i ich problemach oraz określisz występujące motywy. Dobrym rozwiązaniem będzie także przyjrzenie się konkretnemu utworowi w kontekście innych książek, tego jak możesz go z nimi zestawić, porównać oraz w jakich przypadkach przy pisaniu własnego tekstu będziesz mógł się powołać na jego treść. Po takiej analizie, nie tylko teoretycznie będziesz mógł pochwalić się, że ją przeczytałeś, ale co ważniejsze będziesz mógł wykorzystać znajomość danego utworu w praktyce.

A CO BĘDZIE, JEŚLI NIE PRZECZYTAM WSZYSTKICH LEKTUR?

Warto zaznaczyć, że tak samo jak przeczytanie lektur nie da Ci, pewności, że śpiewająco zdasz maturę, tak samo to, że nie przeczytasz wszystkich wymaganych książek nie przesądza, że na pewno oblejesz ten egzamin. A więc głowa do góry :) Jednak chociażby z czystej ciekawości zachęcam Cię do zapoznania się z najważniejszymi informacjami dotyczącymi poszczególnych lektur- tego jacy występują w nich bohaterowie, o czym jest jej treść, jakie motywy są poruszane. Takie systemowe podejście nie zabierze zbyt dużo czasu, a pomoże Ci na maturze.
A więc do dzieła!

K.M.