Motyw cierpienia w literaturze

Życie człowieka to chwile dobre i złe. To momenty szczęścia, ale i smutku. To radość, lecz to także czas, kiedy przychodzi cierpienie. A uczucie to niestety jest częścią życia każdego człowieka i trzeba je po prostu przyjąć. Jest tak w świecie realnym, w którym przyszło Ci żyć, jest też tak w rzeczywistości fikcyjnej, kreowanej przez autorów różnych dzieł. Ich bohaterowie też często przechodzą ciężkie chwile, przychodzi im zmagać się z cierpieniem. Zatem, w jakich dziełach literackich możemy spotkać się z motywem cierpienia? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej. Oczywiście to zestawienie, ma tylko charakter hasłowy i zawiera najważniejsze informacje dotyczące tego motywu. Myślę, więc, że będzie ono dla Ciebie pomocne w czasie przygotowań do matury.

• Biblia: w Starym Testamencie z cierpieniem musiał zmierzyć się Hiob. Bóg wystawił go na próbę, dotknęło go wiele nieszczęść, jednak ten nie poddał się i wytrwał w wierze.
• Mit o Demeter i Korze: matka cierpi po utracie córki, którą Hades zabrał do swojego świata.
• Mit o Orfeuszu i Eurydyce: Orfeusz bardzo kochał swoją żonę, dlatego też jej śmierć bardzo nim wstrząsnęła. Cierpiał i był w stanie udać się do krainy zmarłych, aby ją uratować, niestety nie udało mu się to.
• Mit o Prometeuszu: Prometeusz ukradł bogom ogień, aby przekazać go ludziom. Za ten czyn został skazany na fizyczne cierpienie. Przywiązano go do góry, gdzie codziennie przylatywał ptak, wyjadający mu wątrobę, która następnie odrastała. Jego męki nie miały końca.
• Sofokles „Antygona”: główna bohaterka cierpi z powodu dylematu, jaki ma. Musi ona wybrać pomiędzy posłuszeństwem wobec władcy i wobec bogów.
• „Lament świętokrzyski”: tutaj cierpienie wiąże się z przeżywaniem przez matkę utraty syna. Cierpienie Matki Boskiej spowodowane było śmiercią jej jedynego dziecka.
• „Legenda o św. Aleksym”: bohater tego utworu sam wybrał cierpienie, jako drogę swojego życia, w którym to oddał się ascezie nierozerwalnie związanej z wyrzeczeniami i cierpieniem.
• J. Kochanowski „Treny”: w cyklu tych żałobnych utworów poeta przedstawia swój smutek i cierpienie, jakie odczuwał po utracie swojej ukochanej córeczki.
• W. Szekspir „Romeo i Julia”: bohaterowie zakochali się w sobie, mimo, że ich rodziny były skłócone. Dlatego też to uczucie powodowało, że cierpieli, aż ostatecznie ponieśli śmierć w imię swojej miłości.
• J. Słowacki „Hymn”: w tym utworze autor ukazuje swój patriotyzm, związany z wielkim cierpieniem, z powodu konieczności opuszczenia ojczyzny i tęsknotą za nią.
• J. W. Goethe „Cierpienia młodego Wertera”: główny bohater, Werter cierpi z powodu niespełnionej miłości. Jego cierpienie kończy się tragicznie, doprowadza go do destrukcji, bowiem z tego też powodu popełnia on samobójstwo.
• Z. Herbert „Pan Cogito rozmyśla o cierpieniu”: w wierszu poeta wskazuje, że cierpienie jest nieodłącznym elementem życia każdej osoby. Jedyne, co pozostaje to pogodzenie się z takim stanem rzeczy, przyjąć je z pokorą i przyzwyczaić się do niego.
• H. Sienkiewicz „Quo Vadis”: w tym utworze cierpienie spowodowane jest koniecznością obrony swej wiary, wynika z prześladowań, jakich doświadczali pierwsi chrześcijanie.
• B. Prus „Lalka”: Stanisław Wokulski cierpi z powodu nieodwzajemnionej miłości, która okazała się mieć na niego niszczący, negatywny wpływ.
• A. Camus „Dżuma”: choroba, która ogarnęła całe miasto doprowadziła do wielkich mąk i cierpienia jego mieszkańców.
• A. Mickiewicz „Dziady”: tutaj cierpienie ma wymiar zbiorowy, bowiem dotyczy ono całego narodu. Przedstawione jest prześladowanie, torturowanie i wyzyskiwanie Polaków, którzy walczyli o niepodległość kraju.
• M. Konopnicka „Mendel Gdański”: główny bohater cierpi z powodu prześladowań Żydów w jego mieście, nie może zaakceptować jak ludzie mogą darzyć się taką nienawiścią.
• A. Kamiński „Kamienie na szaniec”: autor pokazuje cierpienie młodych ludzi, którzy mimo tego, że całe życie mieli przed sobą musieli walczyć za ojczyznę, brać udział w walkach, a niejednokrotnie nawet ginęli w imię Polski.
• M. Kuncewiczowa „Cudzoziemka”: główna bohaterka utworu całe życie tęskni za utraconą miłością, czeka aż ukochany do niej powróci. Ten stan determinuje całe jej życie, przez to jest niemiła dla bliskich osób, żyje w odosobnieniu.
• S. Żeromski „Ludzie bezdomni”: cierpienie głównego bohatera, Tomasza Judyma to cierpienie wewnętrzne, miał on wielki dylemat. Musiał wybierać pomiędzy realizacją społecznej misji, pomaganiem ludziom, a osobistym szczęściem i miłością.

Myślę, że ta lekcja okazała się pomocna. Dzięki niej mogłeś zauważyć, że cierpienie jest motywem dość powszechnym, często stosowanym przez autorów. Mało tego, niejednokrotnie ma ono różne oblicza. Zachęcam Cię także do samodzielnego wyszukiwania motywu cierpienia w innych utworach literackich. Wtedy jeszcze lepiej przyswoisz sobie tą tematykę.

K.M.