Portal Studiowac.pl i Marlena Ledzianowska, właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego, zapraszają do kolejnej części darmowego kursu do matury z języka polskiego.
Zanim przejdziemy do pierwszej dokładnej analizy wiersza, odpowiedz na następujące pytania, by powtórzyć i utrwalić swoją wiedzę z poprzednich lekcji.
TEST SPRAWDZAJĄCY DO LEKCJI 16:
- Jakie podstawowe rodzaje literackie potrafisz wymienić?
- Po czym rozpoznasz sonet jako gatunek literacki?
- Jakie dwa podziały liryki poznałeś? Po czym rozpoznasz każdą z nich?
- Jak tworzy się klucz przy analizie utworu lirycznego?
Analiza wiersza
A teraz dokonamy pierwszej części analizy wiersza. Będzie to utwór T. Różewicza pt. ?Ocalony?. Przeczytaj tekst dwukrotnie.
Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.To są nazwy puste i jednoznaczne:
człowiek i zwierzę
miłość i nienawiść
wróg i przyjaciel
ciemność i światło.Człowieka tak się zabija jak zwierzę
widziałem:
furgony porąbanych ludzi
którzy nie zostaną zbawieni.Pojęcia są tylko wyrazami:
cnota i występek
prawda i kłamstwo
piękno i brzydota
męstwo i tchórzostwo.Jednako waży cnota i występek
widziałem:
człowieka który był jeden
występny i cnotliwy.Szukam nauczyciela i mistrza
niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
niech oddzieli światło od ciemności.Mam dwadzieścia cztery lata
ocalałem
prowadzony na rzeź.
Punkt 1 – wstępne informacje o utworze
Pierwszym, po wstępie, (który jest oczywisty i już go tworzyłeś do tego wiersza) naszym posunięciem są tzw. wstępne informacje o utworze.
Teraz zastanów się jakiego typu liryką jest ten wiersz. Na piątej lekcji dowiedziałeś się, że lirykę dzielimy na bezpośrednią, pośrednią i zwrotu do adresata. Pośrednia dzieli się jeszcze na opisową i sytuacyjną. Przyjrzyj sie formom czasowników np. „ocalałem”, „mam” itd. Przyjrzyj się wypowiedzi podmiotu lirycznego. Widzisz już pewnie, że jest to liryka bezpośrednia, ponieważ podmiot liryczny wypowiada się w I. os. l.p. Jego wypowiedź stanowi bezpośrednie wyznanie. Określ temat utworu. Są nim rozważania podmiotu lirycznego na temat własnego życia, które przepełnił koszmar II wojny światowej. Teraz określ lirykę według tematu. Jest to liryka refleksyjno-filozoficzna.
Pierwszy punkt klucza, po wstępie, mamy za sobą.
Punkt 2 – podmiot liryczny
Teraz przechodzimy do następnego punktu, a jest nim podmiot liryczny. Pierwsze pytanie brzmi: kim jest podmiot liryczny? Co o nim wiemy?
- jest podmiotem autorskim (ma wiele wspólnego z autorem: wiek, doświadczenie życiowe),
- ma 24 lata-wiek symboliczny, moment wejścia w dorosłość(pierwsza praca, założenie rodziny),
- jest reprezentantem tzw. pokolenia tzw. Kolumbów (ur. 1921-odnośnik będzie podany w arkuszu maturalnym):pokolenie tragiczne, które najdotkliwiej dotknął koszmar wojny,
- przeżył wojnę („ocalałem/ prowadzony na rzeź”),
- widział nieludzkie traktowanie ludzi,
- widział masowe zbrodnie,
- widział zezwierzęcenie ludzi,
- ma chaos w głowie: nie potrafi odróżnić dobra od zła,
- widział ludzi dobrych i złych jednocześnie,
- kontrastowo odmienne wartości są dla niego jednością,
- szuka autorytetu, drogowskazu, może Boga,
- chce na nowo poukładać swoje życie.
Drugie pytanie na temat podmiotu lirycznego brzmi: co czuje?
- jest przerażony,
- jest zagubiony,
- ma nadzieję.
Drugą część analizy i interpretacji wiersza przedstawię w następnej lekcji kursu.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Autorem kursu jest Marlena Ledzianowska właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego. Marlena Ledzianowska jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Podyplomowych Studiów Public Relations w WSB w Toruniu. Pracowała w różnych typach szkół przez 12 lat. Uczyła języka polskiego, kultury języka polskiego oraz retoryki dziennikarskiej. Od ponad dziesięciu lat przygotowuje do matury z języka polskiego z ogromnym powodzeniem. Jej uczniowie osiągają zwykle wyniki powyżej 80% punktów zarówno w przypadku matury rozszerzonej, jak i podstawowej. Najlepsi zdają maturę pisemną na ponad 90%, a ustną na 100%. Przeczytaj więcej…
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Loading ...
Komentarze: