Portal Studiowac.pl i Marlena Ledzianowska, właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego, zapraszają do kolejnej części darmowego kursu do matury z języka polskiego.
Zanim utworzymy część ?klucza? do tekstu epickiego, przypomnij sobie następujące wiadomości, które przyswoiłeś sobie na poprzednich lekcjach:
TEST SPRAWDZAJĄCY DO LEKCJI 18:
- Czym charakteryzuje się utwór epicki?
- Jakie wybrane gatunki epickie poznałeś w trakcie nauki w szkole?
- Czy epika kojarzy Ci się jedynie z prozą?
- Jak tworzy się klucz przy analizie epiki?
Interpretacja tekstu epickiego
A teraz dokonasz pierwszej interpretacji tekstu epickiego, czyli utworzysz ?klucz? do epiki. Przygotowałam dla Ciebie fragment ?Potopu? H. Sienkiewicza. Przeczytaj go bardzo dokładnie. Najlepiej dwa razy.
Temat wypracowania maturalnego brzmi:
Na podstawie załączonego fragmentu „Potopu” H. Sienkiewicza dokonaj charakterystyki głównego bohatera przed przemianą wewnętrzną. Charakteryzując Andrzeja Kmicica przed metamorfozą wykorzystaj treść całej powieści.
? Jam jest Andrzej Kmicic.
Oczy panny Aleksandry spoczęły błyskawicą na twarzy Kmicica, a potem znów wbiły się w
ziemię; przez ten czas jednak zdołała panienka dojrzeć płową jak żyto, mocno podgoloną czuprynę, smagłą cerę, siwe oczy bystro przed się patrzące, ciemny wąs i twarz młodą, orlikowatą, a wesołą i junacką.
On zaś w bok ujął lewą rękę, prawą do wąsa podniósł i tak mówił:
? Jeszczem w Lubiczu nie był, jeno tu ptakiem śpieszyłem do nóg panny łowczanki się pokłonić.
Prosto z obozu mnie tu wiatr przywiał, daj Boże, szczęśliwy.
? Waćpan wiedziałeś o śmierci dziadziusia podkomorzego? ? spytała panna.
? Nie wiedziałem, alem go łzami rzewnymi opłakał, dobrodzieja mojego, gdym się o jego zgonie
od owych szaraczków dowiedział, którzy z tych stron do mnie przybyli. Szczery to był przyjaciel,
nieledwie brat mego nieboszczyka rodzica. Pewnie waćpannie wiadomo dobrze, że przed
czterema laty aż po Orszę do nas przybył. Wtedy mi to waćpannę obiecał i konterfekt pokazał, do którego po nocach wzdychałem. Byłbym tu wcześniej przyjechał, ale wojna nie matka: ze śmiercią jeno ludzi swata.
? To waćpan jeszcze swojego Lubicza nie widział?
? Czas na to będzie. Tu pierwsze służby i droższy legat, który naprzód chciałbym odziedziczyć.
Jeno mi się waćpanna tak od komina odwracasz, żem dotąd i w oczy spojrzeć nie mógł. Ot! tak!
Odwróć się waćpanna, a ja od komina zajdę! ? ot ? tak! To rzekłszy śmiały żołnierz chwycił nie spodziewającą się takiego postępku Oleńkę za ręce i ku ognisku odwrócił, tak nią jak frygą zakręciwszy.
Ona zaś zmieszała się jeszcze bardziej i nakrywszy oczy długimi rzęsami stała tak światłem i
własną pięknością zawstydzona. Kmicic puścił ją wreszcie i uderzył po kontuszu.
– Jak mi Bóg miły, rarytet! Dam na sto mszy po moim dobrodzieju, że mi cię zapisał. Kiedy
ślub?
– Jeszcze nieprędki, jeszczem nie waćpana – odrzekła Oleńka.
Pytania do utworu
A teraz odpowiedz na następujące pytania:
1. Gdzie możesz umiejscowić w całości powieści ów fragment utworu?
Podpowiedź znajduje się już w pierwszych słowach. Słowa Kmicica skierowane do Oleńki wskazują na to, że spotykają się po raz pierwszy. Skoro główni bohaterowie zapoznają się ze sobą, musi to być sam początek utworu. Zatem odpowiedź brzmi:
- na początku I tomu „Potopu” H. Sienkiewicza,
- w momencie spotkania bohaterów,
- w momencie pierwszego przyjazdu Kmicica do oczekującej go Oleńki,
- przed pierwszymi wybrykami bohatera.
2. Jaka sytuacja została tu przedstawiona? (czas akcji, miejsce akcji, bohaterowie)
Skoro Oleńka jest gospodynią i oczekuje przyjazdu narzeczonego, to miejscem akcji jest dom, w którym ona mieszka, w Wodoktach na Żmudzi. Czas akcji można ławo określić w kategoriach lat. Przydaje się tu znajomość historii Polski. Potop szwedzki trwał 5 lat od 1655 do 1660. Akcja powieści zaczyna się w momencie najazdu Szwedów na Polskę. Zatem będzie to 1655 rok, dokładnie w styczniu, co pisze Sienkiewicz w drugim zdaniu rozdziału I. Bohaterami fragmentu są Oleńka Billewiczówna i Andrzej Kmicic, chorąży orszański, para głównych bohaterów powieści. Zatem możemy to podsumować:
- w Wodoktach na Żmudzi,
- w styczniu 1655 roku,
- Andrzej Kmicic i Oleńka Billewiczówna.
3. Teraz przejdziemy do tzw. rdzenia tematu, czyli w tym wypadku charakterystyki bohatera: Czego dowiadujesz się o głównym bohaterze na podstawie tego fragmentu? Jak wita Oleńkę? Jak wygląda? Jakie wrażenie na niej robi? Jak się zachowuje? O czym świadczy jego zachowanie?
- jest młody i urodziwy (jasne włosy ogolone na tzw. czub szlachecki, twarz wesoła, śmiejące się oczy, smagła cera),
- bardziej ceni ludzi niż wartości materialne (najpierw spotkał się z Oleńką nim obejrzał posiadłość Lubicz zapisaną w spadku),
- jest bardzo pewny siebie, niemal dumny i zarozumiały (pewny swego uroku),
- jest zapalczywy i łatwo ulega emocjom (zakochuje się od pierwszego wejrzenia),
- jest odważny,
- szybko podejmuje decyzje (chce ślubu po pierwszej chwili spotkania),
- jest nierozsądny,
- jest dobrze wychowany ( np. przedstawia się pannie i składa jej ukłon),
- wie, czego chce i potrafi go osiągnąć,
- tryska energią, żywiołowością,
- jest szczery, bezpośredni,
- jest uczciwy wobec siebie i innych,
- jest bystry.
Dalsza analiza tego tekstu będzie przedstawiona w następnej lekcji.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Autorem kursu jest Marlena Ledzianowska właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego. Marlena Ledzianowska jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Podyplomowych Studiów Public Relations w WSB w Toruniu. Pracowała w różnych typach szkół przez 12 lat. Uczyła języka polskiego, kultury języka polskiego oraz retoryki dziennikarskiej. Od ponad dziesięciu lat przygotowuje do matury z języka polskiego z ogromnym powodzeniem. Jej uczniowie osiągają zwykle wyniki powyżej 80% punktów zarówno w przypadku matury rozszerzonej, jak i podstawowej. Najlepsi zdają maturę pisemną na ponad 90%, a ustną na 100%. Przeczytaj więcej…
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Loading ...
