Literacka Nagroda Nobla przyznawana jest już od 1901 roku. W ciągu tych przeszło stu lat w gronie zdobywców tego prestiżowego wyróżnienia znalazło się czterech Polaków. W kolejności chronologicznej byli to Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz oraz jedyna kobieta w tym gronie, czyli Wisława Szymborska. Jako maturzysta powinieneś bliżej poznać te osoby, ich życie oraz literackie dokonania. Sposobem na to może być cykl artykułów dotyczący polskich laureatów literackiej Nagrody Nobla.
CZESŁAW MIŁOSZ OTRZYMAŁ NOBLA W 1980 ROKU
Na początku zapraszam Cię do obejrzenia filmiku, dotyczącego tego autora:
krótka biografia
Czesław Miłosz przyszedł na świat na Litwie, 30 czerwca 1911 roku, natomiast zmarł 14 sierpnia 2004 roku w Krakowie. Najbardziej znany jest, jako poeta, eseista oraz prozaik, jednak warto zauważyć, że był także dyplomatą i historykiem literatury, zajmował się również tłumaczeniami. Był profesorem Uniwersytetu Harvarda i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Działał również w grupie poetyckiej ?Żagary?. Jego debiut literacki przypada na rok 1930, kiedy to jego dwa wiersze ukazały się w piśmie ?Alma Mater Vilnensis?. Natomiast debiut książkowy miał miejsce trzy lata później. Najważniejsze jego tomiki i dzieła prozatorskie to: ?Trzy zimy?, ?Ocalenie?, ?Zniewolony umysł?, ?Dolina Issy?, ?Traktat poetycki? oraz ?Piesek przydrożny??. Był znany nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie, co wiązało się z tym, że jego dzieła przetłumaczono na przeszło 40 języków.
Tutaj autor prezentuje jeden ze swoich utworów:
nagrody i wyróżnienia
O wielkości tego twórcy oraz uznaniu dla jego dorobku świadczą nagrody i wyróżnienia, jakie mu przyznano. Otrzymał chociażby: Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki za całokształt twórczości, Nagrodę miesięcznika ?Kultura?, Doktorat honoris causa New York University, Doktorat honoris causa Harvard University, Doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Medal ?Sprawiedliwy wśród Narodów Świata?.
Ukoronowanie jego twórczości nastąpiło w roku 1980, kiedy to, odebrał literackiego Nobla, jako trzeci z kolei polski laureat tego prestiżowego wyróżnienia. Dlatego też do dziś jest on wielkim autorytetem i jednym najbardziej znanych twórców polskiej literatury. Wiadomość o przyznaniu Nobla temu polskiemu poecie w dużym stopniu zaskoczyła opinię społeczną. Wiązało się to z tym, że w trudnych czasach, kiedy tworzył, jego nazwisko było objęte cenzurą. Literacką Nagrodę Nobla Miłosz otrzymał za całokształt twórczości. Jednak w uzasadnianiu przyznania tego wyróżnienia stwierdzono, że ten polski twórca otrzymał tą nagrodę za: ?bezkompromisową wnikliwość w ujawnianiu zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów?.
Natomiast sam Czesław Miłosz w czasie odczytu wygłosił takie słowa:
?Moje znalezienie się na tej trybunie powinno być argumentem dla wszystkich tych, którzy sławią daną nam od Boga, cudownie złożoną nieobliczalność życia (?) Jestem częścią polskiej literatury, która jest względnie mało znana w świecie, gdyż jest niemal nieprzetłumaczalna. Porównując ją z innymi literaturami mogłem ocenić jej niezrównaną dziwaczność. Jest to rodzaj tajnego bractwa, mającego własne obrzędy obcowania z umarłymi, gdzie płacz i śmiech, patos i ironia współistnieją na równych prawach?.
CECHY TWÓRCZOŚCI
- duża różnorodność,
- częste podejmowanie wątków biograficznych,
- doświadczenia z jego dzieciństwa miały duży wpływ na wygląd jego dzieł,
- jego twórczość można podzielić na pewne etapy,
- początkowo poruszał wątki katastroficzne,
- często opisywał tematy polityczne,
- pragnął wiernie ukazać rzeczywistość,
- ważny dla niego jest kontekst kulturowy,
- korzysta z ironii,
- zafascynowanie światem,
- skupienie na detalu, szczególe,
- intelektualizm,
- proste środki przekazu,
- bardzo dokładne opisy.
PODSUMOWANIE
Naprawdę istotne jest, aby wiedzieć kilka chociażby podstawowych informacji o naszych Noblistach. Tym bardziej, że utwory Czesława Miłosza mogą pojawić się na maturze. Mam nadzieję, że dzisiejsza lekcja przybliżyła Ci tą postać :)
K.M.