Portal Studiowac.pl i Marlena Ledzianowska, właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego, zapraszają do darmowego kursu do matury z języka polskiego.
Jak wiesz, maturę można zdawać na dwóch poziomach: podstawowym i rozszerzonym. Każdy z Was jest świadomy, że ten drugi poziom dotyczy najlepszych i najambitniejszych. Jednak niewielu z Was rozumie istotne różnice w tych dwóch poziomach. Zanim podejmiesz decyzję o wyborze poziomu, a to ważna decyzja, przeczytaj moje rady.
Matura z języka polskiego na poziomie podstawowym jest o tyle prostsza, że nie wymaga głębokiej znajomości teorii literatury, powiem prościej – jest tam jedynie analiza utworu. Wystarczy więc wykorzystać jedynie wiedzę przekazywaną w ciągu wszystkich lat nauki języka polskiego. Pojęcia typu: środki stylistyczne, podmiot liryczny, narrator, rodzaje i gatunki literackie są wałkowane przez całe lata, więc każdy w mniejszym lub większym zakresie na pewno je sobie przyswoił na tyle, by napisać wypracowanie maturalne. Trzeba dokładnie zanalizować podany fragment utworu literackiego. Jednak to nie wszystko. Należy znać lektury przerabiane w okresie podnagimnazjalnym. Jest to potrzebne, gdyż matura pisemna z tego przedmiotu opiera się na tematach wypracowań sformułowanych w ten sposób, że zwykle trzeba odnosić się do całości utworu podanego we fragmencie. Zatem, jeśli piszemy wypracowanie na podstawie fragmentu ?Kordiana? Juliusza Słowackiego, to powinniśmy, choć w zarysie znać treść tego utworu w całości, by dobrze zdać maturę. Nie dotyczy to liryki. Jednakże większość istotnych treści można z powodzeniem wyłonić z podanego fragmentu jedynie uważnie czytając. Jest to praca prosta i nie wymagająca większej wiedzy z zakresu teorii literatury. Każdy może to zrobić przy odrobinie chęci. Podsumowując: należy mieć podstawową wiedzę z zakresu teorii literatury oraz znać lektury.
Matura z języka polskiego na poziomie podstawowym wymaga jednakże jeszcze wykonania innego zadania. Są to konkretne odpowiedzi na zadane pytania dotyczące przytoczonego tekstu. Na ogół z tym nie macie większych kłopotów. Powiem tylko, że jeśli chcesz na maturze dobrze wykonać to polecenie, to po prostu musisz trenować umiejętność koncentrowania się na czytanym tekście. Można to zrobić jedynie przez ciągłe wykonywanie ćwiczeń. Temu zagadnieniu nie zamierzam poświęcać więcej miejsca, gdyż wiem z doświadczenia, że szkoły przygotowują do tej części matury w wystarczający sposób.
Matura na poziomie rozszerzonym jest o tyle trudniejsza, że wymaga większej wiedzy z zakresy teorii literatury, wiedzy, o której często zapomina się w szkole lub po prostu na to nie ma czasu. Temat wypracowania na maturze rozszerzonej jest zwykle tak sformułowany, że w mniejszym stopniu dotyczy treści utworu, a w większym jego formy. Temat pracy maturalnej często zawiera słowo ?sposoby?. By wypracowanie, napisane na podstawie dokładnej analizy dzieła, maksymalnie wyczerpywało temat, trzeba mieć tzw. intuicję humanistyczną oraz konkretną wiedzę właśnie, niezbędną do zdobycia pewnych umiejętności. Poza tym podane utwory są trudniejsze do analizy i nie omawiane zwykle na lekcjach. Jest jednak pewne ułatwienie – brakuje odniesień do całości utworu. Zatem, jeśli ktoś jest oczytany niekoniecznie w lekturach szkolnych, jest dobrym humanistą i potrafi dogłębnie analizować utwory literackie, to może przystąpić do matury pisemnej na poziomie rozszerzonym. Warto jednak zapoznać się z zagadnieniami teoretyczno-literackimi w następnych moich lekcjach. Przydaje się również ogólna erudycja, zwłaszcza znajomość literatury, filmu, filozofii, historii.
Pamiętaj jeszcze o punktacji Twoich prac. Matura na poziomie jest tak wysoko punktowana, że nawet jeśli napiszesz ją przeciętnie, to najprawdopodobniej będziesz miał więcej punktów niż gdybyś zdawał maturę na poziomie podstawowym. Zastanów się więc dogłębnie!
W przypadku obu matur dobrze zrobi znajomość cech najważniejszych filozofii oraz gatunków literackich, a także bardzo ogólna wiedza z historii, zwłaszcza tzw. epok.
Klucz. Co to jest i jak go tworzyć?
Z tym pojęciem zapoznałeś się na ogół w szkole, choć zdarza się , że maturzysta w ogóle nie wie co to jest tzw. klucz lub tylko obiło mu się o uszy i na tym koniec.
UWAGA!
Klucz – to dokładny schemat pisania wypracowania maturalnego, zrobiony na postawie analizy fragmentu utworu lub utworu literackiego w całości( w przypadku liryki) ewentualnie dwóch analiz (w przypadku porównywania utworów).
Czy jest wymóg robienia klucza przed napisaniem pracy?
Nie ma. Jeśli ktoś jest bardzo zdolny i poukładany, to może pisać od razu wypracowanie, bo przecież nikt nie ocenia żadnych schematów, tylko pracę pisemną. Jednakże trzeba pamiętać, że zasadniczą część oceny wypracowania stanowią pewne słowa klucze, które muszą się pojawić.
Co powinno stanowić treść pisemnej pracy maturalnej na poziomie podstawowym?
Do tego przydaje się klucz. Możemy go sporządzić w brudnopisie lub, wcześniej nauczywszy się wielu takich schematów, pisać od razu wypracowanie, by nie tracić cennego czasu. Decyzja należy do Ciebie. Powinieneś znać swoje możliwości. Ja osobiście nawet teraz, zdając maturę, zrobiłabym bardzo skrótowy schemat wypowiedzi. Dlatego następne lekcje będą prostą nauką tworzenia kluczy.
UWAGA!
Jak zatem robić klucz? Czy istnieje jeden szablon, według którego można analizować utwór?
Nie. Jeden szablon uniwersalny nie istnieje, ale powtarzają się pewne treści i można nauczyć się dopasowywać go do konkretnego tematu i utworu literackiego.
Zatem:
- Zawsze (niezależnie od tematu wypracowania i rodzaju literackiego (epika, liryka lub dramat), jaki prezentuje analizowany utwór literacki) na początku musi być wstęp, składający się z kilku prostych, czasami banalnych zdań, które będą dotyczyć sedna tematu wypracowania. Jeśli zatem temat ten będzie dotyczyć konfliktu pokoleń w jakiejś lekturze, np. ?Nad Niemnem? Elizy Orzeszkowej lub w ?Chłopach? Władysława Reymonta, to najlepiej napisać coś o tymże właśnie konflikcie pokoleń lub po prostu o tych lekturach. To wiesz od dawna, bo każde wypracowanie klasowe zaczynało się od takiego właśnie wstępu.
- Zawsze (niezależnie od tematu wypracowania i rodzaju literackiego (epika, liryka lub dramat), jaki prezentuje analizowany utwór literacki) pierwszy punkt klucza po wstępie stanowi – umiejscowienie fragmentu w całości lektury. Nie dotyczy to oczywiście utworów podanych w całości, czyli liryki. Trzeba zatem napisać, w jakiej części lektury znajduje się podany fragment. Najlepiej znać dokładnie treść lektury i wtedy łatwo jest to zrobić., np. jeśli fragment dotyczy podróży Wokulskiego do Paryża, to najprawdopodobniej będzie następował po afroncie, jaki go spotkał ze strony panny Izabeli. Jeśli fragment będzie dotyczył rozmowy Cezarego Baryki z Szymonem Gajowcem na temat przyszłego kształtu Polski, to będzie on następował po zebraniu komunistów, w którym uczestniczył bohater. Jednak czasami pamięć nas zawodzi. I co wtedy? Wtedy trzeba wiedzieć, że podpowiedź znajduje się w tekście fragmentu. Dobrze się wczytajcie, a ją znajdziecie.
- Zawsze (niezależnie od tematu wypracowania i rodzaju literackiego (epika, liryka, dramat), jaki prezentuje analizowany utwór literacki) na końcu muszą pojawić się wnioski. To nie jest wcale takie proste. Zależy bowiem od tematu wypracowania i do niego właśnie nawiązuje. Trzeba czytać go wiele razy, żeby odpowiedzieć na pytanie w nim zawarte i napisać wnioski. Jeśli temat dotyczy porównania dwóch utworów, to sprawa jest prosta – należy najogólniej wyłowić podobieństwa i różnice.
?Środek? klucza – zależy od tematu wypracowania i rodzaju literackiego, jaki prezentuje analizowany utwór. Tego właśnie będę nauczać na pozostałych lekcjach.
Teraz poświęć sporo czasu na podjęcie decyzji lub ugruntowanie się w niej, na jakim poziomie chcesz zdawać maturę z języka polskiego. Na pewno wybór przyszłych studiów odgrywa tu niebagatelną rolę.
To tylko tyle na dzisiaj.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Autorem kursu jest Marlena Ledzianowska właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego. Marlena Ledzianowska jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Podyplomowych Studiów Public Relations w WSB w Toruniu. Pracowała w różnych typach szkół przez 12 lat. Uczyła języka polskiego, kultury języka polskiego oraz retoryki dziennikarskiej. Od ponad dziesięciu lat przygotowuje do matury z języka polskiego z ogromnym powodzeniem. Jej uczniowie osiągają zwykle wyniki powyżej 80% punktów zarówno w przypadku matury rozszerzonej, jak i podstawowej. Najlepsi zdają maturę pisemną na ponad 90%, a ustną na 100%. Przeczytaj więcej…
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Loading ...
Komentarze: