Portal Studiowac.pl i Marlena Ledzianowska, właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego, zapraszają do kolejnej części darmowego kursu do matury z języka polskiego.
Najpierw jednak krótki test sprawdzający znajomość ostatniej lekcji. Odpowiedz na pytania, by uświadomić sobie poziom swojej wiedzy! Bądź uczciwy wobec samego siebie!
TEST SPRAWDZAJĄCY DO LEKCJI 4:
- Co to jest epika?
- Jak wygląda schemat klucza przy analizie epiki?
- Jakie informacje należy zawrzeć w określeniu sytuacji?
- Jak należy umiejscowić fragment tekstu w całości lektury?
- Co oznacza punkt klucza „odwołania do całości tekstu”?
- Co stanowi rdzeń klucza przy analizie epiki?
A teraz.. Tworzenie klucza przy analizie dramatu.
Dramat natomiast to utwór przeznaczony głównie do wystawienia na scenie. Nie w nim ani narratora, ani podmiotu lirycznego. Występują w nim jedynie dialogi (rozmowy), monologi (dłuższe samodzielne wypowiedzi bohatera) oraz didaskalia (tekst poboczny). Cechą dramatu jest bardzo zwarta kompozycja, wydarzenia, akcja oraz napięcie dramatyczne.
Dramat:
- posiada dialogi, monologi, didaskalia
- cechują go:
– zwarta kompozycja,
– wydarzenia tworzące akcję,
– napięcie dramatyczne
Budowa dramatu klasycznego obowiązywała do końca osiemnastego wieku, a w niektórych przypadkach nawet dłużej.
Mniej więcej wyglądała następująco:
- ekspozycja- wstęp
- rozwinięcie akcji
- punkt kulminacyjny-szczyt napięcia
- perypetia-nagła zmiana losów bohaterów
- rozwiązanie akcji
Dramat romantyczny całkowicie odrzucił zasady klasyczne. Więcej informacji na ten temat w następnych rozdziałach.
Przypominam najpierw to, co pisałam , tłumacząc pojęcie” klucza”(lekcja 1) oraz tworzenie go przy analizie epiki.
- Zawsze (niezależnie od tematu wypracowania i rodzaju literackiego jaki prezentuje analizowany utwór literacki) na początku musi być wstęp, składający się z kilku prostych, czasami banalnych zdań, które będą dotyczyć sedna tematu wypracowania.
- Zawsze (niezależnie od tematu wypracowania i rodzaju literackiego jaki prezentuje analizowany utwór literacki) pierwszy punkt klucza po wstępie stanowi – umiejscowienie fragmentu w całości lektury. Nie dotyczy to oczywiście utworów podanych w całości, czyli liryki. Trzeba zatem napisać w jakiej części lektury znajduje się podany fragment. Najlepiej znać dokładnie treść lektury i wtedy łatwo jest to zrobić. Jednak wiecie doskonale, że czasami pamięć nas zawodzi. I co wtedy? Wtedy trzeba wiedzieć, że podpowiedź znajduje się w tekście fragmentu. Dobrze się wczytajcie, a ją znajdziecie.
- Zawsze (niezależnie od tematu wypracowania i rodzaju literackiego jaki prezentuje analizowany utwór literacki) na końcu muszą pojawić się wnioski. To nie jest wcale takie proste. Zależy bowiem od tematu wypracowania i do niego właśnie nawiązuje. Trzeba czytać go wiele razy, żeby odpowiedzieć na pytanie w nim zawarte i wyciągnąć wnioski.
Po wstępie i umiejscowieniu fragmentu w całości utworu w przypadku dramatu, podobnie jak w przypadku epiki należy określić sytuację, czyli wymienić bohaterów prowadzących dialogi (lub jednego bohatera jeśli to jest monolog ) oraz nazwać przestrzeń w jakiej odbywa się rozmowa (lub monolog) i temat rozmowy (lub monologu).
Następny punkt klucza to rdzeń tematu. Jeśli np. temat dotyczy sytuacji tragicznej, w jakiej znalazł się Makbet, to trzeba z wypowiedzi bohaterów wyciągnąć to, co dotyczy właśnie sytuacji tragicznej. Jeśli ten tragizm trzeba porównać z tragizmem wybranego bohatera antycznego, to również należy wypisać to, co pamiętamy na ten temat.
Następny punkt klucza będzie dotyczył odwołania do całości utworu, czyli znowu, tak jak w przypadku epiki , wypisujemy to, co pamiętamy z lektury pod kątem tematu, czyli przy omawianym przykładzie będzie to wszystko, co dotyczy tragizmu Makbeta.
W całości wygląda to następująco:
- wstęp,
- umiejscowienie tekstu w całości utworu,
- określenie sytuacji dramatycznej,
- rdzeń klucza, czyli to co stanowi sedno tematu wypracowania,
- odwołania do całości utworu,
- wnioski.
Tworzenie klucza przy analizie porównawczej
W tym wypadku też obowiązuje wstęp, po którym przedstawiamy zasady zestawienia utworów, czyli bardzo ogólnie porównujemy je w jednym, dwóch zdaniach. Następnie możemy analizować je w dwojaki sposób: równolegle lub jeden po drugim. Robimy to w każdym razie według schematu. Po zasadach zestawienia utworów wykorzystujemy wyżej przedstawione schematy kluczy. Jeśli porównujemy dwa utwory tego samego rodzaju, to najlepiej robić to równolegle, jeśli utwory należą do różnych rodzajów literackich, to łatwiej będzie analizować najpierw jeden utwór, a potem drugi.
.
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Autorem kursu jest Marlena Ledzianowska właściciel YUPPIE – firmy specjalizującej się w kursach maturalnych z języka polskiego. Marlena Ledzianowska jest absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Podyplomowych Studiów Public Relations w WSB w Toruniu. Pracowała w różnych typach szkół przez 12 lat. Uczyła języka polskiego, kultury języka polskiego oraz retoryki dziennikarskiej. Od ponad dziesięciu lat przygotowuje do matury z języka polskiego z ogromnym powodzeniem. Jej uczniowie osiągają zwykle wyniki powyżej 80% punktów zarówno w przypadku matury rozszerzonej, jak i podstawowej. Najlepsi zdają maturę pisemną na ponad 90%, a ustną na 100%. Przeczytaj więcej…
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Loading ...
Komentarze: